Κρήτη : Από το σταυροδρόμι των πολιτισμών στον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη

Γράφει ο Ηρακλής Καλογεράκης

Στο 15ο συνέδριο του Economist στην Ελλάδα που έγινε 17-19 Μαΐου στο Λαγονήσι, πολλά ακούστηκαν για την οικονομία της Ελλάδας αλλά και για το πώς θα ξελασπώσει από την κατάσταση που βρίσκεται σήμερα. Ακούστηκαν πολλές ιδέες, εξαγγελίες, δικαιολογίες αλλά και προτάσεις. Άλλες ρεαλιστικές, άλλες κατά κάποιους φανταστικές, άλλες επιθυμητές και άλλες που το επίσημο κράτος δεν θέλει ούτε να ακούσει…

Απ’ όλες τις παρουσιάσεις που έγιναν θα σταθούμε σε αυτή του καθηγητή του Πολυτεχνείου Κρήτης, επίσημου ερευνητή υδρογονανθράκων του Καναδά και ειδικού συμβούλου για θέματα ορυκτού πλούτου στον ΟΗΕ κ. Αντώνη Φώσκολου, που επιμένει να λέει και να τεκμηριώνει επιστημονικά πως ίσως στη θαλάσσια περιοχή νότια της Κρήτης να υπάρχει κρυμμένη μια δεύτερη Αλάσκα σε ενεργειακά αποθέματα. Στο θέμα αυτό αναφέρθηκε και συμφώνησε απόλυτα και ο επόμενος του ομιλητής, ένας άλλος πανεπιστημιακός  ερευνητής-καθηγητής ο κ Α. Ζελιλίδης του πανεπιστημίου Πατρών.

Ενώ ο ελληνικός λαός βυθίζεται στη φτώχεια και την εξαθλίωση λόγω του τεράστιου χρέους, οι ελληνικές κυβερνήσεις για πάνω από 20 χρόνια κωφεύουν στις μελέτες των Γεωλογικών Υπηρεσιών ΗΠΑ και Γαλλίας που αναφέρουν πως μπορεί να υπάρχουν τεράστιες ποσότητες φυσικού αερίου στη θαλάσσια περιοχή νότια της Κρήτης! Ποσότητες που αντιστοιχούν στην τριπλάσια παραγωγή της Αλάσκας και που θα μπορούσαν όχι μόνο να μας απαλλάξουν από το χρέος των 250 δισ. ευρώ, αλλά και να μετατρέψουν την Ελλάδα σε ενεργειακό παίκτη και γιατί όχι και σε ευεργέτη της Ευρώπης!

Αυτά υποστήριξε με αδιάσειστα στοιχεία στο συνέδριο ο καθηγητής κ. Φώσκολος και κάλεσε την Ελλάδα να πάψει να φέρεται ως «επαίτης» και να προχωρήσει άμεσα και τολμηρά στην αξιοποίηση του θησαυρού που κρύβεται κάτω από τα πόδια της, αναβαθμίζοντας αλματωδώς τη γεωστρατηγική μας θέση. «Η χώρα μας έχει μέλλον! Υπάρχουν καλύτερες μέρες για την Ελλάδα, αρκεί να εκμεταλλευτεί τον ορυκτό της πλούτο! Μπορεί στο μέλλον η Ελλάδα να βοηθήσει την Ευρώπη και να σώσει το Ευρώ –κι όχι η Ευρώπη εμάς!» κατέληξε στην εντυπωσιακή ομιλία του ο κ. Φώσκολος.

Ο γεωφυσικός-πετρελαίου κ. Α. Ζεληλίδης αναφερόμενος και αυτός σε στοιχεία που μαζί με τους φοιτητές του συνέλλεξε και επεξεργάστηκε, μας είπε πως οι επιστημονικές ενδείξεις για ύπαρξη μεγάλου φυσικού πλούτου υπάρχουν σε όλο τον Ελλαδικό χώρο και ιδιαίτερα στο τόξο από Αδριατική, Ιόνιο, Λιβυκό πέλαγος και ανατολική Μεσόγειο. Εκτός από τα επιστημονικά δεδομένα που εν τάχει παρουσίασε στην ομιλία του, ανέφερε με πολύ απλά και κατανοητά λόγια πως δεν είναι δυνατόν γύρω-γύρω οι χώρες (Αλβανία, Ιταλία, Λιβύη, Αίγυπτος, Τουρκία, Βουλγαρία) να έχουν και φυσικό αέριο και πετρέλαιο και η χώρα μας που είναι στη μέση να μην έχει.  Οι γεωλογικού σχηματισμοί που δισεκατομμύρια χρόνια υπάρχουν δεν γνωρίζουν και δεν περιορίζονται από σύνορα κρατών, ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ο κος Ζελιλίδης μετά από ερώτηση που έκανε στην προηγούμενη ομιλία του αρμόδιου υφυπουργού για τα θέματα ενέργειας Κου Γιάννη Μανιάτη, τον προσκάλεσε και τον παρακάλεσε να μείνει στο συνέδριο για μια ακόμη ώρα, ώστε να ακούσει αυτά που έχουν να πουν οι πανεπιστημιακοί αλλά…  η πρόσκληση αυτή ήταν για μια ακόμη φορά μια φωνή βοώντος εν τη ερήμω…. Μου θύμισε την περίπτωση του Ελληνικής καταγωγής αντιπροέδρου των ΗΠΑ Σπύρου Άγκνιου, αλλά και άλλων Αμερικανών αξιωματούχων, που έλεγε δημόσια τα τέλη της δεκαετίας του 60 πως η Ελλάδα δεν έχει πετρέλαιο. Αν εξαχθεί έστω και ένα ποτήρι πετρελαίου να του πάνε και αυτός θα το πιεί. Και μετά αρχές της επόμενης δεκαετίας βρέθηκαν στον Πρίνο εκατομμύρια βαρέλια αλλά ήταν πλέον αργά. Ο Αντιπρόεδρος είχε …. πεθάνει.

Την ίδια πεποίθηση είχαν επίσης και μερικοί πολιτικοί της Μεγ. Βρετανίας για την Κύπρο τις αρχές της δεκαετίας του 2000 με κορυφαία τη δήλωση του Ύπατου Αρμοστή της Βρετανίας στην Κύπρο κ. Εντουαρντ Κλέϊ σε Κυπριακή εφημερίδα την 23 Απριλίου 2001 ότι «στην Κύπρο υπάρχει τόσο πετρέλαιο όσο φιστικο-βούτυρο κάτω από το Μάντσεστερ». Άραγε γιατί τόσο απερίσκεπτα φίλοι πολιτικοί/αξιωματούχοι αρνούνται να δεχθούν ότι ο Θεός κάτι έχει δώσει από τους επίγειους θησαυρούς στον ελληνισμό;

Ο Έλληνας ερευνητής-καθηγητής κ. Φώσκολος, επικαλούμενος βάσιμα επιστημονικά στοιχεία αμερικανικών, νορβηγικών και γαλλικών γεωφυσικών υπηρεσιών, τόνισε ότι οι ελληνικές θάλασσες στο Αιγαίο, στο Ιόνιο, στη νότια Κρήτη και Ανατολική μεσόγειο κρύβουν μεγάλους θησαυρούς και πως είναι καιρός η Ελλάδα με τη στήριξη της Ευρώπης να κοιτάξει το μέλλον της υπερβαίνοντας τα όποια εμπόδια συμφερόντων ή σκοπιμοτήτων. 

Αξιόλογες Περιοχές για έρευνα Υδρογονανθράκων

Υπάρχουν είπε, τέσσερις περιοχές που αξίζουν να γίνουν το ταχύτερο αντικείμενο έρευνας υδρογονανθράκων λόγω των μεγάλων ποσοτήτων που μπορούν να έχουν αφού υπάρχουν σοβαρότατες επιστημονικές ενδείξεις γι΄αυτό.  Η πρώτη περιοχή η Νο 1 είναι νοτιοδυτικά της Γαύδου και γειτνιάζει με την ΑΟΖ της Λιβύης. Οι περιοχές Νο 2 (νότια της Γαύδου, του Φραγκοκάστελου και Πλακιά) και η Νο 3  (νότια του κόλπου Μεσαράς) στις οποίες υπάρχουν συνολικά 9 λασπο-ηφαίστεια και η περιοχή Νο 4 νοτιοανατολικά της Ιεράπετρας, η Ελληνική λεκάνη του Ηρόδοτου που περιέχεται στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) που χαράσσεται από Καστελόριζο, Ρόδο, Κάρπαθο, Κάσο και Κρήτη.

Όπως εξήγησε ο κ. Φώσκολος, στον θαλάσσιο χώρο νότια της Κρήτης (και εντός της Ελληνικής ΑΟΖ) έχουν χαρτογραφηθεί εννέα «λασπο-ηφαίστεια», τα οποία υποδηλώνουν αδιαμφισβήτητα την ύπαρξη υδρογονανθράκων στη συγκεκριμένη περιοχή. «Όπου λασπο-ηφαίστειο, εκεί και υδρογονάνθρακες! Είναι ακατάλυτος νόμος της Φυσικής αυτό! Όπως λέμε ότι ο Ήλιος βγαίνει από την Ανατολή και δύει στη Δύση!» τόνισε με έμφαση ο Έλληνας καθηγητής, αναφέροντας ότι η Αίγυπτος –αξιοποιώντας εδώ και χρόνια πέντε μόνο λασπο-ηφαίστεια (που βρίσκονται στη δική της ΑΟΖ), διαθέτει 2,5 ΤΡΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ κυβικά μέτρα φυσικού αερίου. Η ελληνική Α.Ο.Ζ. ξεκινά μόλις 500 μέτρα από το σημείο όπου οι Αιγύπτιοι αντλούν το δικό τους φυσικό αέριο, και εκεί θα πρέπει να υπάρχουν αποθέματα φυσικού αερίου, της τάξης των 1,5 Τρις M3. κατ’ αναλογία με το τι έχει βρεθεί στον Κώνο του Νείλου, την Κασπία Θάλασσα (κοίτασμα Shah Deniz), τη Νορβηγία και αλλού. Όμως, οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν έχουν έως τώρα διεξαγάγει ούτε μία έρευνα στην αντίστοιχη ελληνική ζώνη! Στη συγκεκριμένη περιοχή, «Κώνος του Νείλου» όπως τον ονομάζουν οι γεωλόγοι, οι Αιγύπτιοι έχουν κάνει περίπου 1.800 γεωτρήσεις κι έχουν ανακαλύψει 126 κοιτάσματα.

Στο ελληνικό τμήμα της λεκάνης του Ηροδότου θα πρέπει να υπάρχουν πιθανά αποθέματα της τάξης των περίπου 2 Τρις M3, κατ’ αντιστοιχία με τις ανακαλύψεις φυσικού αερίου στον Κώνο του Νείλου ( SHELL, BP), την πολύ πρόσφατη μελέτη της OMV και τις προβλέψεις των πιθανών αποθεμάτων φυσικού αερίου στο Κυπριακό τμήμα της λεκάνης του Ηρόδοτου που εφάπτεται του Ελληνικού τμήματος της λεκάνης του Ηρόδοτου.

Τα ιζήματα που υπάρχουν στις περιοχές μας είναι της ιδίας προέλευσης και οι γεωλογικοί σχηματισμοί είναι πάρα πολύ παρεμφερείς με αυτούς των περιοχών που αποδεδειγμένα έχουν υδρογονάνθρακες. Γιατί λοιπόν  οι δικές μας περιοχές να μην έχουν; Αυτό συνεπώς που μένει, αφού οι επιστημονικές ενδείξεις υπάρχουν, είναι να αποδειχθεί με σεισμικές έρευνες και με γεωτρήσεις πως πράγματι υπάρχουν.  Άραγε τι περιμένουμε;

Με βάση την αναφορά της Γεωλογικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ (USGS Technical Report 2010) και της μελέτης BEICIP/FRANLAB-IFP της Γαλλίας, εκτός από τα ήδη ανακαλυφθέντα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην Αίγυπτο και το Ισραήλ που ανέρχονται σε 2,5 τρις κυβικά μέτρα, τα εν δυνάμει και τεχνικώς απολήψιμα αποθέματα φυσικού αερίου στην λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου ανέρχονται σε 15,1 τρις και είναι σχεδόν 15 φορές μεγαλύτερα από τα αποθέματα του Αζερμπαϊτζάν (1,2 Τρις κ.μ) για τα οποία επρόκειτο να κατασκευαστεί ο αγωγός Nabucco (!).

πό την εκμετάλλευση των πιθανών αυτών 3,5 Τρις M3 φυσικού αερίου, ο καθηγητής Α. Φώσκολος μας δείχνει πως μπορούμε σε βάθος 25ετίας να έχουμε στην Ελλάδα ένα έσοδο 302 δισεκατομμυρίων Ευρώ, ικανό να εξαλείψει όχι μόνο το χρέος της χώρας μας αλλά και να μας δώσει μια ανάσα ζωής και πολλά χρόνια ευημερίας. Επίσης εκτός του οικονομικού αυτού οφέλους μας είπε πως θα έχουμε και τουλάχιστο 100.000 νέες θέσεις εργασίας στον πρωτογενή και 200.000 θέσεις στον δευτερογενή τομέα, που μόνο οι φόροι των μισθών αυτών των τριακοσίων χιλιάδων εργαζομένων θα αύξανε τα φορολογικά έσοδα της χώρας μας σε βάθος 25ετίας κατά περίπου 302 δις.

Είναι πλέον γνωστό το πώς η Ευρωπαϊκή Ένωση πριν το 2020 θα αντιμετωπίσει μεγάλο ενεργειακό πρόβλημα όχι μόνο από την έλλειψη αργού πετρελαίου αλλά και από την αδυναμία της Ρωσίας και των χωρών της Βορείου Αφρικής (Αλγερία-Λιβύη) να ικανοποιήσουν τις διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες της σε φυσικό αέριο που το 2020 εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα περίπου 550 Δις Μ3/έτος και κενό περίπου 175 Δις που θα πρέπει να καλυφτεί. 

Βλέπουμε λοιπόν πως τα αποθέματα υδρογονανθράκων της Ανατολικής Μεσογείου και ιδιαίτερα της Κρήτης αποκτούν όλο και μεγαλύτερη οικονομική και γεωπολιτική σημασία αφού το κενό αυτό της ΕΕ μπορεί να καλυφτεί από τα νέα κοιτάσματα υδρογονανθράκων που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα στην Ανατολική Μεσόγειο.

Για να γίνει όμως αυτό θα πρέπει να οριοθετήσουμε την ΑΟΖ με την Κύπρο (ενιαίος χώρος), να γίνει ο αγωγός που θα μεταφέρει το Φ.Α Κύπρου-Ισραήλ από την Κύπρο στην Ευρωπαϊκή ένωση  και να εντοπίσουμε / αξιοποιήσουμε τα υποτιθέμενα δικά μας κοιτάσματα νότια – νοτιοανατολικά της Κρήτης.

Βεβαίως για την εξόρυξη των υδρογονανθράκων η «υφαλοκρηπίδα» και μόνο αρκεί, αλλά με την εξαγγελία και οριοθέτηση της ΑΟΖ την υπερκαλύπτουμε και επιπλέον εξασφαλίζουμε δουλειά στους ψαράδες μας, εξασφαλίζουμε τον τουρισμό μας (προστασία περιβάλλοντος),  εξασφαλίζουμε τον αγωγό που σε πολλά σημεία δεν θα κάθεται στον βυθό, εξασφαλίζουμε την εγκατάσταση των όποιων εξεδρών ή τεχνικών νησιών απαιτηθούν και τέλος αφαιρούμε τον παράνομο ισχυρισμό της Τουρκίας ότι τα νησιά δεν δικαιούνται υφαλοκρηπίδα.  

Αντί λοιπόν να φτιάχνουμε σενάρια χρεοκοπίας της Ελλάδα και σενάρια εξόδου από την ευρωζώνη και επιστροφής στη δραχμή γιατί δεν φτιάχνουμε σενάρια αξιοποίησης του φυσικού μας πλούτου και να διασφαλίσουμε τις περιοχές όπου αυτός υπάρχει; Γιατί δεν λέμε με σταράτα λόγια στους ευρωπαίους πως σήμερα τους έχουμε εμείς ανάγκη για να ορθοποδήσουμε αλλά σύντομα θα μας έχουν αυτοί ανάγκη για να κινηθούν και ζεσταθούν; 

Αφού έχουμε κολοσσούς εταιρείες όπως η  EXXON, MOBIL, STATOIL, BP και SHELL  να ενδιαφέρονται, ως ο καθηγητής ανέφερε, γιατί δεν τις προσεγγίζουμε το ταχύτερο και γιατί δεν προσπαθούμε να πείσουμε τα κράτη στα οποία ανήκουν και την Ευρώπη πως μας έχουν τόσο ανάγκη όσο και εμείς έχουμε ανάγκη τα οικονομικά οφέλη για να βγούμε από την υφιστάμενη κρίση; Γιατί καθυστερούμε να προκηρύξουμε διεθνείς διαγωνισμούς  εκδήλωσης ενδιαφέροντος για έρευνα υδρογονανθράκων στις περιοχές μας; Όταν η Τουρκική εταιρεία πετρελαίων (TRAO) έκανε προκηρύξεις και έρευνες σε περιοχές που τμήμα τους ήταν εντός της Ελληνικής και Κυπριακής ΑΟΖ, έγινε πόλεμος;

Ο κ. καθηγητής ανέφερε πως αν από τα μέχρι σήμερα, εν δυνάμει, αποθέματα φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου αφαιρέσουμε τα 4 Τρις Μ³ που θα χρειαστούν για τα επόμενα 30 χρόνια η Αίγυπτος, το Ισραήλ, η Κύπρος, η Συρία, ο Λίβανος και η Ελλάδα, τα υπόλοιπα 14 Τρις Μ³ μπορούν να διοχετευτούν στην Ε.Ε. για να καλύψουν τις ανάγκες της για περισσότερο από 35 χρόνια. Η εξαγωγή του πλεονάζοντος αυτού φυσικού αερίου αρχικά μπορεί να γίνει με πλοία που θα μεταφέρουν Συμπιεσμένο Φυσικό Αέριο (CNG), ενώ αργότερα με την κατασκευή σταθμού υγροποίησης φυσικού αερίου στην Κύπρο η μεταφορά προς την Ευρώπη θα γίνεται με πλοία που θα μεταφέρουν Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο (LNG). Με την πάροδο του χρόνου και εφ όσον ανακαλύπτονται όλο και περισσότερα αποθέματα φυσικού αερίου ιδιαίτερα αν αξιοποιηθούν τα τεράστια κοιτάσματα σχιστολιθικού φυσικού αερίου που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα (φέτος) στην λεκάνη Shefla, του Ισραήλ, τότε η ανάγκη κατασκευής ενός ή περισσοτέρων αγωγών για την μεταφορά του φυσικού αερίου από τις περιοχές στη Κύπρο και αποκεί μέσω Κρήτης, Πελοποννήσου,  Δυτικής Ελλάδας προς Ιταλία και άλλα Ευρωπαϊκά κράτη θα είναι αναγκαία.

Βασική βέβαια προϋπόθεση, σύμφωνα με τον κ. Φώσκολο αλλά και κάθε έλληνα πατριώτη, για την εξόρυξη και εκμετάλλευση των κοιτασμάτων είναι η οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) (θεσπίστηκε από το Δίκαιο της Θάλασσας το 1982 και τέθηκε σε εφαρμογή το 1994) από την Ελλάδα, που μέχρι σήμερα δεν έχει κάνει.

Αντί λοιπόν να ξεστομίζουμε χαρακτηρισμούς του τύπου «η ΑΟΖ είναι μια μόδα» που δεν μας αποφέρει τίποτε παρά μπελάδες, θα έπρεπε να προβληματιστούμε σοβαρά και να μεθοδεύσουμε το ταχύτερο και κατά σειρά την εξαγγελία της, την οριοθέτηση της, την προστασία της και την αξιοποίηση της.

Η ΑΟΖ θα ήταν της μόδας ή το 1987 όταν η γειτονική μας Τουρκία συμφώνησε με την τότε Σοβιετική Ένωση πως τα όρια της υφαλοκρηπίδας που είχαν χαραχτεί το 1978 στη Μαύρη Θάλασσα, αποτελούν και όρια ΑΟΖ, ή το 1997 όταν η Τουρκία με ξεχωριστές συμφωνίες επανεπιβεβαίωσε με Ρωσία, Γεωργία και Ουκρανία και συμφώνησε με την Βουλγαρία, πως η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας ισχύει και ως ΑΟΖ. Όμως τότε οι εξαγγελίες αυτές πέρασαν απαρατήρητες και ασχολίαστες από την χώρα μας…

Γιατί τότε αδρανήσαμε και γιατί επιτρέψαμε με την αδράνεια μας στην Τουρκία να κάνει επιλεκτική χρήση των διατάξεων της σύμβασης για το δίκαιο της θάλασσας; Γιατί επιτρέψαμε να κάνει επιλεκτική χρήση μόνο της διατάξεως που την ευνοεί και όχι όλης της σύμβασης αφού έτσι προβλέπεται; Το δίκαιο της θάλασσας είναι ένα πακέτο διατάξεων που πρέπει όλο να γίνει αποδεκτό χωρίς υποσημειώσεις ή επιφυλάξεις (αναφέρεται ρητά στη σύμβαση η έννοια «package deal without reservations»). 

Αξιοσημείωτο βέβαια σε όλα αυτά είναι το παράδοξο πως η Τουρκία ενώ δεν έχει καν αναγνωρίσει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, είναι μια από τις 4 χώρες που το καταψήφισαν, εκμεταλλεύεται επιλεκτικά τις διατάξεις του, αυτές μόνο που την συμφέρουν,  και προβαίνει σε διακρατικές συμφωνίες οριοθετώντας ΑΟΖ με βάση την θεμελιώδη αρχή της «μέσης γραμμής – ίσης απόστασης».

Μπορεί τα εξωτερικά όρια της υφαλοκρηπίδας να συμπίπτουν με αυτά της ΑΟΖ, όμως η υφαλοκρηπίδα αφορά το βυθό και υπέδαφος του βυθού αλλά η ΑΟΖ περιλαμβάνει την εκμετάλλευση της υπερκείμενης του βυθού περιοχής (αλιεία), την επιφάνεια της θάλασσας και τον εναέριο της χώρο (αξιοποίηση αέρα-κυμάτων, εγκατάσταση εξεδρών, τοποθέτηση τεχνητών νησιών) δηλαδή ότι ακριβώς χρειαζόμαστε για να γίνει ο «αγωγός» που θα περνά από εμάς και θα μας καθιστά παγκόσμιο ενεργειακό παίκτη. Είναι ότι χρειαζόμαστε για να προστατεύσουμε τις ακτές μας από τη ρύπανση, ότι χρειαζόμαστε για να αποφύγουμε τον πόλεμο «του ξιφία» και του «μπακαλιάρου» που κάθε χρόνο γίνεται στις θάλασσες μας και ότι πρέπει για να εκμεταλλευτούμε και τις «εναλλακτικές πηγές ενέργειας»!

Ήδη Ισραήλ και Κύπρος προχώρησαν στην οριοθέτηση της και μένει να δούμε πότε θα έχουμε το θάρρος και τη δύναμη να πράξουμε το ίδιο με την Κύπρο ώστε σε οποιαδήποτε διαφορά να είναι από τη μια πλευρά ένας παίκτης και από την άλλη δύο!

Ο καθηγητής κ. Φώσκολος στο συνέδριο του “Economist” σε γενικές γραμμές, με αξιοσημείωτο σθένος, κάλεσε την ελληνική κυβέρνηση να σπεύσει να κατοχυρώσει έξι «γραμμές» στην Ανατ. Μεσόγειο, που έχουν ερευνηθεί κι υποδειχθεί με υψηλότατες πιθανότητες ύπαρξης υδρογονανθράκων από νορβηγικά ερευνητικά σκάφη. 

Επίσης  υποστήριξε ότι η Ελλάδα είναι αναγκαίο να αποτελέσει, με βάση την Κρήτη, τη συνέχεια του αγωγού φυσικού αερίου που θα ξεκινά από τα κοιτάσματα της Κύπρου και Ισραήλ με προορισμό την καρδιά της Ευρώπης. Άλλωστε στον αγωγό αυτό θα μπορεί εύκολα να προστεθούν και δικά μας κομμάτια που θα επιτρέψουν και την εξαγωγή του δικού μας «θησαυρού» όταν και όποτε δεήσουμε να τον τραβήξουμε από τα έγκατα της γης, πάνω από όπου αναπτύχθηκε και διαδόθηκε ο Μινωικός πολιτισμός. 

*** Ο υποναύαρχος ε. α κ. Ηρακλής Καλογεράκης έχει χρηματίσει Γενικός Διευθυντής Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας.

Related Posts :