Όταν φταίνε λίγοι και πληρώνουν οι πολλοί…

Του Ηλία Καραβόλια

‘’Quis custodiet ipsos custodes?’’, δηλαδή ποιος θα μας φυλάει από τους φύλακες, έλεγε ο Ρωμαίος ποιητής Juvenal.

Αυτή η φράση νομίζω ότι περιγράφει το κλίμα πανευρωπαϊκής πλέον ανασφάλειας, με τα δρώμενα στον τραπεζικό κλάδο της Κύπρου. Αυτά που θα περιγράψω ίσως θα τα έχετε διαβάσει ήδη αλλού. Απλά θέλω να δείξω το πώς λειτουργεί ενίοτε καταστροφικά για μια ολόκληρη κοινωνία, η συμπεριφορά λίγων, πολύ λίγων ανθρώπων, σε καίριες θέσεις, όταν δεν λειτουργούν αυστηρά οι θεσμοί και η εποπτεία της πολιτείας (που πολλοί την θεωρούμε πάντα στρεβλωτική, επικίνδυνη, μη αποδοτική). Και αυτά που θα διαβάσετε, δυστυχώς συνέβησαν και συμβαίνουν τόσο στην Ελλάδα -εξ όσων γνωρίζω καλά- υποθέτω δε και σε άλλες χώρες της καταρρέουσας Ευρωζώνης.

Αφού ξαφνικά εδώ και μια εβδομάδα, η επί μήνες ολόκληρους ‘πτωχευμένη’ Λαϊκή Τράπεζα (ήταν κοινό μυστικό…) έφθασε στο χείλος του γκρεμού, λένε πολλοί στην Κομισιόν ότι θα μπορούσε και να είχε σωθεί πριν μια βδομάδα (!) με τις πρώτες προτάσεις του Eurogroup. Είναι κανείς να τρελαίνεται με την υποκρισία θεσμικών λειτουργών εκεί στις Βρυξέλλες, που δήθεν λειτουργούν για το καλό μας. Αλλά ας δούμε μια πτυχή του θέματος αποκαλυπτική, κατ’ εμέ. Χθες λοιπόν, στην Κύπρο ενώπιον της Επιτροπής Θεσμών, έγινε η εξής αποκάλυψη από τον νυν πρόεδρο της Λαϊκής : είπε ότι αν δεν γινόταν απόσχιση των θυγατρικών στην Ελλάδα (που τις πήρε ο όμιλος Πειραιώς επί πινακίου φακής εν τω μεταξύ…) η Λαϊκή θα γλύτωνε 5 δις ! Και είπε ότι τα σχετικά στοιχεία υπάρχουν και σε Κύπρο και σε Ελλάδα, αλλά αν η Τράπεζα πωληθεί δεν θα μπορούν να δοθούν ! (όποιοι δεν το καταλάβατε, ξαναδιαβάστε το προσεκτικά, σας παρακαλώ…)

Ένα μέλος του Δ.Σ. της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου (Κ.Τ.) σημείωσε ότι «ο Διοικητής της Κ.Τ. δεν μας ενημέρωνε στο Συμβούλιο. Έπαιρναν αποφάσεις και τα μαθαίναμε μήνες μετά. Για παράδειγμα την απόφαση της 27^ης Σεπτεμβρίου 2011 για τον ELA στην Λαϊκή την μάθαμε μήνες μετά. Αποφάσιζε ο Διοικητής μόνος του»(!)

Να σημειώσω απλά ότι ο ΕLA (μηχανισμός επείγουσας ρευστότητας) είναι η διασωλήνωση, η ρευστότητα - οξυγόνο από την Ε.Κ.Τ. σε κάθε εθνικό διατραπεζικό σύστημα. Στην συνέχεια της χθεσινής συζήτησης, ο νυν πρόεδρος της Λαϊκής είπε ότι τέλη του 2011 ο ELA ήταν 3,5 δις ευρώ και τον Ιούνιο του 2012 ανήλθε στα 8 δις. Πρόσθεσε ότι περί τα τέλη του 2012, ο ELA ήταν 10 δις και αργότερα όταν άρχισαν να επιστρέφουν οι καταθέσεις στην Λαϊκή υποχώρησε. Είπε επίσης ότι από το 2009 και μετά οι καταθέσεις στην Ελλάδα ήταν μικρότερες από τα δάνεια που δίδονταν και φυσικά ότι όλα τα περιουσιακά στοιχεία της Τράπεζας είναι υποθηκευμένα, λόγω του μηχανισμού ΕLA. Και ανέφερε ότι τον Ιούνιο του 2012, όταν κρατικοποιήθηκε η Λαϊκή, είχαν υποτιμηθεί οι ανάγκες για επισφαλή δάνεια και (εδώ είναι το σημαντικό) ‘… το Διοικητικό Συμβούλιο δεν είχε εμπλακεί για την πώληση παραρτημάτων στην Ελλάδα…’’.

Στην ίδια χθεσινή Επιτροπή, μια βουλευτής του ΑΚΕΛ -που κυβερνούσε δηλαδή 4 χρόνια- ανέφερε ότι οι καταθέσεις της Λαϊκής από την Ελλάδα, πήγαιναν στην Marfin Egnatia της ΜIG. Επίσης ότι παραχωρήθηκε δάνειο 720 εκ. ευρώ από τα οποία τα 600 εκ. ευρώ ήταν χωρίς εξασφαλίσεις σε φυσικό πρόσωπο ενώ παρόμοιο γεγονός έγινε και με 175 εκ. ευρώ που δόθηκαν στην Μονή Βατοπεδίου (σημ. : η MIG εξέδωσε ανακοίνωση χθες και τα αμφισβητεί όλα σχεδόν, ενώ επιρρίπτει ευθύνες κακοδιαχείρισης στις κρατικές κυπριακές διοικήσεις της τράπεζας και εξηγεί γιατί έκανε μήνυση πριν 3 μήνες, ακριβώς για αυτή την κακοδιαχείριση…).

Πολλοί θα βιαστούν και θα πουν ότι η MIG βούλιαξε την Λαϊκή με τα ελληνικά ομόλογα που της φόρτωσε, άρα την ζημιά από το κούρεμα με το PSI (όπως θα το πουν και για την διοίκηση Ηλιάδη στην Τράπεζα Κύπρου). Άλλοι θα πουν για την άγνοια των κρατικών managers στην Λαϊκή, όταν κρατικοποιήθηκε και για την παθητική αποδοχή του κυπριακού δημοσίου να δεχθεί το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων. Η πραγματικότητα είναι κάπως πιο σύνθετη από τους απλουστευτικούς συλλογισμούς και τα εύκολα συμπεράσματα. Και η πραγματικότητα λέει ότι τουλάχιστον στην Λαϊκή τράπεζα, ήταν τουλάχιστον ανεπαρκής, αν όχι ύποπτη, η εποπτεία από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου. Αλλά εδώ γεννιέται το μεγάλο ερώτημα : που είναι η εποπτεία του μεγάλου επόπτη( ΕΚΤ); Γιατί στο τραπεζικό σύστημα της Κύπρου (για το οποίο όλη η οικουμένη ήξερε ότι ήταν διαμετακομιστικό κέντρο ρωσικών και άλλων κεφαλαίων, πιθανώς και ύποπτης προέλευσης σε ένα μεγάλο μέρος τους) οι ευρωπαίοι κεντρικοί τραπεζίτες έδιναν τέτοια ρευστότητα; Οι λόγοι είναι πολλοί, αλλά σημειώστε μόνο το εξής, που ανέφερα και στο τελευταίο άρθρο μου : στην Ελλάδα με 190 δις περίπου καταθέσεις, ο ELA σήμερα έφθασε να είναι 105 δις (τα χρωστάμε και αυτά, αν δεν το ξέρετε…) και στην Κύπρο με 70 δις καταθέσεις, είναι περίπου 11,5 δις. Δύο μέτρα και δύο σταθμά δηλαδή : οι μεγάλες τρύπες πρέπει να κλείνουν πάση θυσία (όπως και σε Ισπανία) ενώ οι μικρότερες ας τις μπαλώσουμε, άσχετα αν ματώσουν οι καταθέτες (που είναι, εκτός από Κύπριοι, και Ρώσοι στην πλειοψηφία τους, οπότε σαν Γερμανοί σιγά μην τους λυπηθούμε…).

Άλλο όμως είναι το θέμα μου : πώς είναι δυνατόν να τιμωρείς πελάτες μιας κρατικής εταιρείας, και όχι τους μετόχους τους ίδιους (κράτος και διοικήσεις;). Για όσους απορούν, απλά δοκιμάζεται στην ‘οικονομική θεραπευτική’ το νέο χειρουργικό εργαλείο τιθάσευσης των δημόσιων οικονομικών, όταν σε αυτά εμπλέκονται τραπεζικές ζημιές (μπορεί και όταν δεν εμπλέκονται - βλ. Ελλάδα και μη βιωσιμότητα χρέους). Και αυτό ονομάζεται ‘’τέλος σταθερότητας’’ στις καταθέσεις!

Και όσοι αφελείς πιστεύουν ότι πρέπει να προχωρήσουμε γοργά και επιτακτικά στην Τραπεζική Ένωση για να αποφευχθούν αυτά τα φαινόμενα, ας έχουν στο νου τους ότι η κα Μέρκελ έχει ήδη εξαιρέσει ρητά από αυτή την εποπτεία τις δικές της τράπεζες! (ο Κάμερον εννοείται ότι το έκανε πριν τον ρωτήσουν…).

Καταλήγω : περιπτώσεις κρατικών τραπεζών (Λαϊκή) που έγραψαν χρέη από επιλογές διαχείρισης των προηγούμενων ιδιωτών μετόχων και στην συνέχεια τα αύξησαν με επίσης κακή διαχείριση, θα υπάρξουν πάρα πολλές στους επόμενους μήνες, ίσως και στην Ελλάδα! Στην Κύπρο είχαμε επιπτώσεις έντονες, διότι η εν λόγω τράπεζα ήταν το 30% της οικονομίας, να το πω κάπως απλά. Όταν λοιπόν συμβαίνει κάτι τέτοιο, την πληρώνει όλη η οικονομία. Αλλά να είστε σχεδόν βέβαιοι, ότι η περίφημη φράση περί συστημικότητας του κινδύνου από τραπεζικές καταρρεύσεις -κρατικές και μη- είναι ο τεράστιος μύθος για να την πληρώνουν οι πολλοί, για τις ανεξέλεγκτες, παράνομες και ανεπαρκώς εποπτευμένες πράξεις και αποφάσεις λίγων ανθρώπων. Και σε αυτή την περίπτωση δεν χρειάζεται έλεγχος εξ αποστάσεως, από Βρυξέλλες ή την Ε.Κ.Τ., ούτε ελεγκτές αλλοδαποί που σχεδόν πάντα στηρίζουν ξένα συμφέροντα και ξένους ομίλους. Χρειάζεται εθνική εποπτεία, εναρμονισμένη με τις ντιρεκτίβες των διεθνών οργάνων (Basel III για τις τράπεζες) και πατριωτικό καθήκον από καταρτισμένους κρατικούς λειτουργούς. Όσοι επιμένουν ότι τέτοιους ανθρώπους δεν έχουμε (λόγω κομμάτων, διαφθοράς, τεμπελιάς, ιδιοσυγκρασίας, οπότε και θέλουμε τους… Γερμανούς μας) ένα έχω να πω : καλά να πάθουν από αυτά που θα βρουν μπροστά τους, από δω και πέρα, με τους Γερμανούς που δήθεν μας ‘’νοικοκυρεύουν’’! Γιατί κάποιοι ακόμη και σήμερα εδώ στην Ελλάδα, που τα μνημόνια έφεραν ύφεση και πρωτοφανή ανεργία, νομίζουν ότι είναι περισσότερο νοικοκύρηδες από τους πολλούς που υποφέρουν. Και μιλούν ή γράφουν ωσάν αυτοί, παρ’ ότι πληρώνουν φόρους και χαράτσια ή έχουν χάσει εισόδημα, δεν τους ενοχλεί η ράβδος του δανειστή - σωτήρα, αλλά την κατανοούν ως …αναγκαίο κακό!

Δηλαδή οι υπόλοιποι είμαστε ηλίθιοι που πονάμε ή τόσο ανίδεοι ότι η σωτηρία μας περνάει από τον πόνο;

Νομίζω ότι κάθε λαός μπορεί να νοικοκυρευτεί μόνος του, όσο λάθη και αν έκαναν οι ηγεσίες του, αρκεί να αποφύγει το μοιραίο (που εμείς και η Κύπρος δεν το αποφύγαμε) : να μην τιμωρούνται οι πολλοί, για τα λάθη και τις ανομίες των λίγων…

olympia

Related Posts :