Ειλικρινά όταν
κάθεσαι και διαβάζεις αρχαία ελληνική γραμματεία, τόσο πιο φτωχός αισθάνεσαι ότι
σε έχουν κάνει να είσαι. Το μεγαλείο του Ελληνισμού ξεπερνάει κάθε όριο και
πολλές φορές και την φαντασία μας την ίδια. Και το παράδοξο σε όλη αυτήν την
ιστορία είναι ότι δεν υπάρχει ουδεμία αναφορά σε αυτούς τους ανθρώπους, οι
οποίοι πέρασαν και χάραξαν μέσα απο τις πράξεις και τα έργα τους μια λαμπρή
σταδιοδρομία, δίνοντάς μας αυτήν την πολυπόθητη και χρήσιμη σε εμάς γνώση. Στο
παρακάτω κείμενο, αφού αναφέρουμε πρωτίστως ποιος ήταν ο Εμπεδοκλής, θα σας
παρουσιάσουμε έναν διάλογο – απο το έργο του ”Ποιητικοί Λόγοι και Ιατρικός
λόγος” – που είχε ο ίδιος με έναν απο τους καλύτερους μαθητές του τον Γοργία
τον Λεοντίνο (σημαντικός εκπρόσωπος της ρητορικής τέχνης και σύγχρονος του
Πρωταγόρα και του Σωκράτη, ο οποίος έζησε ανάμεσα στο 485 – 380 π.Χ. περίπου).
Ο Εμπεδοκλής ο Ακραγαντίνος (495 π.Χ. – 435 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας πυθαγόρειος φιλόσοφος, ένας από τους σπουδαιότερους αντιπροσώπους της προσωκρατικής ελληνικής φιλοσοφίας, φυσικός, μηχανικός, εφευρέτης, ιατρός, μουσικός και ποιητής. Γεννήθηκε στον Ακράγαντα, δεύτερη ως προς τον πλούτο και την δύναμη, πόλη της Σικελίας στην Κάτω Ιταλία. Αξίζει να αναφερθεί ότι είναι ο μόνος γηγενής πολίτης μιας δωρικής πολιτείας που έπαιξε μεγάλο ρόλο στην ιστορία της φιλοσοφίας. Η σύγχρονη κοινωνία της πόλης που γεννήθηκε τον τιμά ονομάζοντας Porto Empedocle το τεχνητό λιμάνι του όρμου του Ακράγαντα. Ο βίος του είναι γεμάτος με απόκρυφες ιστορίες και θαύματα που αγγίζουν τα όρια του μύθου. Στο πρόσωπο του οι Ακραγαντίνοι δεν έβλεπαν μόνο έναν μεγάλο φιλόσοφο αλλά και έναν άξιο πολιτικό, ιατρό, μάντη, μάγο και ποιητή. Ο ποιητής Κωστής Παλαμάς αναφέρει γι’ αυτόν ότι εμφανιζόταν παντού και ασκούσε την περίφημη χάρη του, δραστήριος πολιτικός, τολμηρός φιλόσοφος, χρυσόστομος ρήτορας, μεγαλεπήβολος μηχανικός, πανεπιστήμων ερευνητής, γιατρός, θεόσοφος, μάγος, κύριος όλων των ειδών του λόγου, ευρετής της ρητορικής, όπως τον αποκαλεί ο Αριστοτέλης, ραψωδός, υμνωδός, όπως ο ίδιος αποκαλεί τους ποιητές, ιερέας, προφήτης.
Το κείμενο του διαλόγου που σας
παρατίθεται εμφανίζει εξαιρετικό ενδιαφέρον, καθώς ο Εμπεδοκλής φαίνεται να
κατέχει μυστικά σχετικά με την γήρανση και την διασφάλιση της υγείας των
ανθρώπων, ενώ αναφέρει και ορισμένες μορφές τεχνητής αλλαγής τους καιρού, τον
τρόπο των οποίων φαίνεται να κατέχει. Αυτές οι αναφορές τους μας παραπέμπουν
στην γνωστή σήμερα σε όλους μας επιστήμη της γεωμηχανικής. Υπήρχε άραγε στο
παρελθόν τρόπος ελέγχου του καιρού, παρόμοιος με αυτόν που σήμερα εφαρμόζουν οι
μεγάλες δυνάμεις στον κόσμο; Κλείνοντας αυτό το μικρό απόσπασμα από τον διάλογο
του Εμπεδοκλή γίνεται ακόμα και λόγος για ανάσταση των ανθρώπων!!!! Τρελλό;
Παράλογο; Αδύνατο; Απάντηση κατηγορηματική δεν μπορούμε να δώσουμε. Διαβάζοντας
το απόσπασμα που ακολουθεί μπορείτε να επιλέξετε την δική σας εκδοχή :
“Φάρμακα ό όσσα γεγάσι κακών καί γήραος άλκαρ πεύση,επεί μούνω σοί
εγώ κρανέω τάδε,πάντα.Παύσεις δ’ ακαμάτων ανέμων μένος οί τ’ επί γαίαν
ορνύμενοι πνοιαίσι καταφθινύθουσιν αρούρας,και πάλιν,ήν εθέλησθα,παλίντιτα
πνεύματα επάξεις θήσεις δ’εξ όμβροιο κελαινού καίριον αυχμόν ανθρώποις θήσεις
δέ καί έξ αυχμοίο θερείου ρεύματα δενδρεόθρεπτα,τά τ’ αιθέρι ναιήσονται,άξεις
δ’ έξ Αίδαο καταφθιμένου μένος ανδρός“.
Μετάφραση : “Θα μάθεις απο εμένα
όλα τα υπάρχοντα δηλητήρια, τα οποία θεραπεύουν κάθε νόσο και ασθένια και
διώχνουν τα γηρατειά, διότι μόνο σε εσένα εγώ θα μεταδώσω τα πάντα. Θα σε
διδάξω να κυριαρχείς τους ανέμους, και να καταπαύεις κατά βούληση την
ορμή τους, όταν αυτοί πνέουν πάνω στην γη καταστρέφοντας τα σπαρτά, αλλά και αν
πάλι θέλεις θα σου διδάξω πώς να προκαλείς τον αντίθετο του πνέοντος ανέμου,
αλλά και τον βροχερό και μελαγχολικό καιρό να τον μετατρέπεις σε αίθριο, όταν
αυτό το κάνεις θα ωφελείς τους ανθρώπους. Επίσης θα είσαι σε θέση όταν η γη
πάσχει απο ξηρασία, θα προκαλείς βροχές και ρεύματα ώστε να ποτίζονται τα
δένδρα και οι αγροί και ο ουρανός να είναι νεφοσκεπής. Τέλος, και απο αυτόν
ακόμα τον Άδη θα ανασταίνεις τους νεκρούς”.
Από το παραπάνω λοιπόν κείμενο,
καταλαβαίνουμε ότι ο Εμπεδοκλής ήταν κάτι παραπάνω απο ένας απλός φυσικός,
μηχανικός, εφευρέτης, ιατρός, μουσικός και ποιητής! Υπάρχει φυσικά και η θεωρία
ότι ο Εμπεδοκλής πηγαίνοντας στην Αίγυπτο συμμετείχε, όπως και ο δασκαλός του
Πυθαγόρας αλλά και ο Πλάτων, στα λεγόμενα τότε Ερμητικά ή Θεουργικά ή
Αλχημιστικά Μυστήρια, γεγονός που τον κατέστησε κάτοχο της Αποκρύφου Ιατρικής!
Το θέμα είναι πού κατέληξε όλη αυτή η γνώση; Χάθηκε; Καταστράφηκε; Ή μήπως έχει
πέσει σε κάποια χέρια τα οποία δεν θέλουν να την εμφανίσουν; Διότι αν ποτέ αυτή
η γνώση μας δίνονταν, δεν θα καθόμασταν εδώ με σταυρωμένα τα χέρια να
περιμένουμε τον εκάστοτε “λυτρωτή” για να έρθει να μας σώσει. Και φυσικά δεν
μιλάμε μόνο για τον Εμπεδοκλή, αλλά και για όλα αυτά τα έργα πολλών σημαντικών
ανθρώπων που έχουν χαθεί μέσα στον χρόνο. Ένα είναι πάντως το σίγουρο, αυτό το
οποίο αναφέρθηκε και παραπάνω, ότι δηλαδή όσο διαβάζουμε Αρχαία Ελληνική
Γραμματεία τόσο πιο φτώχοι αισθανόμαστε ότι είμαστε στο μυαλό!
Σάββας Γιαλόπουλος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου