Η κρίση θα έχει συνέπειες πολέμου : Ανάληψη καταθέσεων και μετανάστευση;

Μια οικονομική κρίση μοιάζει με ένα πόλεμο υποστηρίζουν πολλοί. Δεν έχουν άδικο, όπως και ο πόλεμος έτσι μια κρίση καταστρέφει ανθρώπους και υποδομές.

Αφανίζει τους δεινοσαύρους, ανοίγοντας το δρόμο στο επόμενο είδος που θα κυριαρχήσει, σ’ αυτό το σημείο υποτίμησε ο Μαρξ τον καπιταλισμό, της διαρκούς ανανέωσης μέσω της καταστροφής…

Όπως και ένας πόλεμος λοιπόν μια οικονομική κρίση αφήνει πίσω ερείπια και δημιουργεί τις προϋποθέσεις της επανοικοδόμησης.

Όποιος δεν προσέξει, σε μια κρίση μπορεί να υποστεί μεγαλύτερες απώλειες, απ’ ό,τι αν έπραττε προσεκτικά.

Αντίθετα με ό,τι συμβαίνει στον πόλεμο, μια κρίση δεν έχει τον ίδιο αριθμό απωλειών σε ανθρώπινες ζωές. «Σκοτώνει» την οικονομική υπόσταση των επιχειρήσεων, των νοικοκυριών και των ανθρώπων και όχι την βιολογική.

Η κρίση, όπως και ο πόλεμος, φέρνει ένδεια και εξαγριώνει τα πάθη και τις αντιπαραθέσεις. Μεγάλες κοινωνικοπολιτικές ανατροπές είχαν αφετηρία και αίτιο κάποιον πόλεμο ή μια σημαντική οικονομική κρίση.

Η Ελλάδα στα 200 χρόνια της ιστορίας ελευθερώθηκε και μεγάλωσε τα σύνορά της εκμεταλλευόμενη κυρίως τους δυο παγκόσμιους πολέμους.

Μετά από κάθε πόλεμο, νικητές και νικημένοι κάθονται γύρω από ένα τραπέζι και αναδιανέμουν οφέλη και ζημιές. Η Ελλάδα και στους δυο μεγάλους πολέμους βρέθηκε με την πλευρά των νικητών και ήταν από αυτούς που έλαβαν και δεν έδωσαν...

Σε κρίσιμες περιόδους η Ελλάδα, συμπεριφέρθηκε σαν τριτοκοσμικό προτεκτοράτο και δορυφόρος σ’ ό,τι αφορά την επιλογή και την σχέση με τους συμμάχους. Συχνά υπήρξαν διαφωνίες και διενέξεις που οδήγησαν μέχρι και τον εμφύλιο, τόσο στη διένεξη φαναριωτών αρματολο-κλεφτών, όσο στη διένεξη Κωνσταντίνου του Α΄ με τον Βενιζέλο, όσο και στην διένεξη σοβιετόφιλων και δυτικόφιλων στον τελευταίο εμφύλιο.

Η ευκολία με την οποία οι νεοέλληνες επιλέγουν τον εμφύλιο στο πλευρό κάποιου ξένου δείχνει την ανωριμότητα που μας χαρακτηρίζει σαν κοινωνία. Τους Μήδους πολλοί λάτρεψαν του μηδήσαντες όμως κανείς, εκ των υστέρων φυσικά...

Ο πόλεμος

Μάλλον έχουν δίκιο όσοι υποστηρίζουν πως ο τελευταίος μεγάλος πόλεμος ήταν απόρροια της μεγάλης κρίσης που ακολούθησε το κραχ του ’29.

Οι ΗΠΑ εισήλθαν στον τελευταίο πόλεμο σαν ένα από περισσότερο δανεισμένα έθνη και εξήλθαν σαν ο μεγαλύτερος δανειστής.

Η Ελλάδα εισήλθε χωρίς τα Δωδεκάνησα και εξήλθε με αυτά.

Στη Γιάλτα οι δυτικοί εξασφάλισαν την Ελλάδα τους και ο Στάλιν την παραχώρησε, με τα κατάλληλα ανταλλάγματα. Έτσι απλά μοιράζεται ο κόσμος από τους νικητές.

Οι Έλληνες αριστεροί δεν το αντελήφθησαν πως οι αποφάσεις και γι΄ αυτούς είχαν ληφθεί αλλού. Κατά συνέπεια ο εμφύλιος είχε περισσότερα θύματα απ΄ όλους τους πολέμους. Για ένα αδειανό πουκάμισο, μια Ελένη όπως λέει και ο ποιητής. Ίσως φταίει η αμβλύνοια που επιφέρει η ντετερμινιστική ερμηνεία του κόσμου;

Η κρίση χρεοκοπίας της Ελλάδας είναι η μεγαλύτερη κρίση μετά τον τελευταίο πόλεμο. Αν δεν προσέξουμε δεόντως το μέγεθος της καταστροφής που θα αφήσει πίσω της μπορεί να πλησιάσει κατά τραγικό τρόπο τα μεγέθη της καταστροφής που άφησε πίσω ο τελευταίος μεγάλος πόλεμος και ο εμφύλιος που ακολούθησε.

Οι συνέπειες από το μέσο άνθρωπο γίνονται αντιληπτές με βάση τη σύγκριση. Μοιραία οι συνέπειες της κρίσης που διανύουμε θα γίνουν αντιληπτές με βάση το επίπεδο ευημερίας με δανεικά των τελευταίων χρόνων.

Μια πιθανή επιστροφή στη δραχμή είναι απευκταία ακόμη και από αυτούς που την επιδιώκουν για πολιτικούς και κερδοσκοπικούς λόγους. Η φυγή των καταθέσεων αποτελεί μάρτυρα την έλλειψης εμπιστοσύνης στη δραχμή.

Όποιος σας διαφημίζει τη δραχμή, ζητήστε τις μεταβολές στο τραπεζικό λογαριασμό τα τελευταία τρία χρόνια. Είμαι σίγουρος για αυτή την εκτίμηση. Οι πληροφορίες εξάλλου την επιβεβαιώνουν...

Η κρίση

Ένας από τα καλά της κρίσης εκτός από την καταστροφή ενός μοντέλου που είχε φτάσει σε αδιέξοδο, θα δημιουργήσει ευκαιρίες στην επανοικοδόμηση ενός μοντέλου που με τη σειρά του θα φτάσει σε αδιέξοδο μετά από κάποιες δεκαετίες.

Η κρίση ανάλογα με το βάθος και την έκταση μας αναγκάζει να αναθεωρήσουμε την κλίμακα των αξιών μας.

Όπως είπαμε στην αρχή η κρίση είναι μια μορφή ήπιου πολέμου. Όπως σε κάθε πόλεμο αυτό που προέχει είναι να βρεθούμε στο τραπέζι της αναδιανομής ρόλων, ζημιών και ευκαιριών με την πλευρά των νικητών.

Όταν γίνει δηλαδή η αναδιοργάνωση της ευρωζώνης με βάση μια νέα αρχιτεκτονική να είμαστε παρόντες και όχι στα απομονωμένοι κάπου Βαλκάνια.

Kώστας Στούπας

Capital

Related Posts :