ΣΚΟΠΙΑΝΟ : Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΩΝ ΧΑΜΕΝΩΝ ΕΥΚΑΙΡΙΩΝ

Ένα από τα εθνικά μας θέματα, το οποίο βρίσκεται μαζί με το Κυπριακό σε παρατεταμένη εκκρεμότητα, εδώ και 23 χρόνια περίπου, είναι το θέμα της ονομασίας του γειτονικού κράτους των Σκοπίων, η αλλιώς σύμφωνα με την επίσημη ονομασία με την οποία έγινε δεκτή στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) τον Απρίλιο του 1993, της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (ΠΓΔΜ).

Το πολύ σοβαρό αυτό και ευαίσθητο εθνικό μας θέμα, το οποίο βρίσκεται στην επικαιρότητα από το Ιανουάριο του 1991, λίγους μήνες πριν τον εμφύλιο πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας που άρχισε τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς, όταν ο τότε πρόεδρος των Σκοπίων Κίρο Γκλικόρωφ, κήρυξε την πλήρη ανεξαρτησία της χώρας του, μετά από τα συντριπτικά αποτελέσματα του δημοψηφίσματος και την μετονομασία της σε ‘’Δημοκρατία της Μακεδονίας’’. Το Βελιγράδι, η  κυβέρνηση της τότε ενιαίας Γιουγκοσλαβίας συνεργάστηκε και απέσυρε όλες τις τότε ομοσπονδιακές Γιουγκοσλαβικές δυνάμεις από τη χώρα και η απόσχιση έτσι ήταν ειρηνική και αναίμακτη.

Μια ανεξαρτησία του γειτονικού κράτους, η όποια βασίστηκε στην πλαστογράφηση του ιερού ονόματος της Μακεδονίας μας, διεκδικώντας τα Σκόπια μια ιστορική, πολιτιστική και εθνική κληρονομία, που δεν της ανήκει αφού τα Σλαβικά φύλα, εμφανίστηκαν στην περιοχή των Σκοπίων, μετά τον 6 αιώνα π.χ., ενώ ήδη υπήρχαν ελληνικά φύλα έχοντας παράλληλα με την απαράδεκτη αυτή επιμονή και εδαφικές διεκδικήσεις, στην περιοχή νοτίως των συνόρων, δηλαδή την περιοχής και μόνης Μακεδονίας, που σύμφωνα με την ανιστόρητη προπαγάνδα στο εσωτερικό αλλά και στο εξωτερικό της χώρας τους ‘’κατέχεται από τους Έλληνες, και υπάρχει μια σλαβική μειονότητα (οι σλαβόφωνοι Έλληνες κάτοικοι χωρίων της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας Πέλλας και Φλώρινας αντίστοιχα), που επίσης καταπιέζεται από την Ελλάδα’’.

Ανιστόρητες διεκδικήσεις, με προφανή στόχο την απόσπαση εδαφικού τμήματος της χώρας μας που έχουν οι Σκοπιανοί από την περίοδο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν το 1944 με ηγέτη της τότε ενιαίας Γιουγκοσλαβίας το Γιόζίπ Μπρόζ Τίτο η ‘’Αντιφασιστική Συνέλευση για την Εθνική Απελευθέρωση της Μακεδονίας (ASNOM)’’ διακήρυξε τη ‘’Λαϊκή Δημοκρατία της Μακεδονίας’’ ως μέρος της Λαϊκής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας. Η νέα αυτή δημοκρατία έγινε μία από τις έξι επιμέρους δημοκρατίες της τότε Γιουγκοσλαβικής ομοσπονδίας. Μετά από τη μετονομασία της ομοσπονδίας σε ‘’Σοσιαλιστική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας’’ το 1963, η ‘’Λαϊκή Δημοκρατία της Μακεδονίας’’ μετονομάστηκε ανάλογα σε ‘’Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Μακεδονίας’’.

Παράλληλα κατά τον εσωτερικό πόλεμο του 1946-49, στην χώρα μας οι Σκοπιανοί στήριξαν τον λεγόμενο ‘’Δημοκρατικό Στρατό’’ του ΚΚΕ, προκειμένου, να προωθήσουν τις απαράδεκτες εδαφικές διεκδικήσεις τους. Πολεμώντας, στο πλευρό των Ελλήνων κομμουνιστών ως τμήμα του Σλαβικού Απελευθερωτικού Μετώπου (SNOF), αν και από τον Ιανουάριο του 1949, τα σύνορα έκλεισαν ως ‘’πύλη ανεφοδιασμού’’ των ανταρτών, λόγω στροφής του Τίτο προς την Δύση, οι ηττημένοι κομμουνιστές, κυρίως εκείνοι που στελέχωσαν τον SNOF, βρήκαν ‘’ασφαλές καταφύγιο’’ στα Σκόπια, μετά την συντριβή τους στον Γράμμο και τον Βίτσι, από τον Εθνικό Στρατό τον Αύγουστο του 1949.

Στο σημείο αυτό αξίζει να γίνει μια ιστορική αναδρομή για το πώς φτάσαμε από το 1991, έως σήμερα, στο πλήρες αδιέξοδο του εθνικού θέματος, με δυσμενές δυστυχώς σε πολλές περιπτώσεις εξελίξεις.

Από το 1991, έτoς ανεξαρτησίας της πΓΔΜ, μέχρι και σήμερα συνεχίζεται η πολιτική και διπλωματική διαμάχη για τη χρήση του ονόματος «Μακεδονία» στο συνταγματικό όνομα της γείτονος. Η Ελλάδα υποστηρίζει ότι η ονομασία Μακεδονία είναι αναμφίβολα ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά. Θεωρεί ότι η ιστορία της Μακεδονίας και ειδικά η συγκεκριμένη ονομασία δεν είναι διαπραγματεύσιμη και ως πατρική ταυτότητα και κληρονομιά δε δύναται να παραχωρηθεί σε τρίτους.

Τον Απρίλιο του 1991 εκλέγεται η πρώτη μετακομμουνιστική πολυκομματική βουλή και ψηφίζεται το νέο Σύνταγμά της νέας αυτής Δημοκρατίας, με την ψήφιση τροπολογιών ισχυουσών Συνταγματικών Διατάξεων, προς τη μετάβαση από καθεστώς σοσιαλιστικής δημοκρατίας, σε καθεστώς δυτικού τύπου δημοκρατίας, χωρίς η μετάβαση αυτή να στερείται διαφόρων ιδιαιτεροτήτων, όπως είναι οι διατάξεις περί μεταβολής συνόρων, οι οποίες βρίσκονται στο προοίμιο των άρθρων 3, 68 και 74, αλλά και περί προστασίας μειονοτήτων σε γειτονικές χώρες άρθρο 49 παρ. 1 στο οποίο αναφέρεται : «Η Δημοκρατία, μεριμνά για την κατάσταση και τα δικαιώματα του μακεδονικού λαού στις γειτονικές χώρες». Εδώ αναφέρεται καθαρά σε πολίτες της Αλβανίας, της Ελλάδας, της Βουλγαρίας και της Σερβίας, τους οποίους τα Σκόπια θεωρούν αποτελούν «μακεδονική μειονότητα».

Επίσης, σχεδίασαν μια νέα σημαία με τον Ήλιο της Βεργίνας, οικειοποιούμενοι ένα καθαρό ελληνικό σύμβολο.

Η Ελλάδα πιέζει μέσω της τότε ΕΟΚ τη νέα αυτή Δημοκρατία να συμμορφωθεί.

Μεγάλο συλλαλητήριο υπέρ της Ελληνικότητας της Μακεδονίας μας, και κατά της πλαστογράφησης του ιερού ονόματός της από τους Σκοπιανούς, στις 14 Φεβρουαρίου 1992, στην Θεσσαλονίκη.

Στις 13 Απριλίου 1992 η Ελλάδα λαμβάνει θέση για το θέμα της ονομασίας του κράτους της γείτονος με την απόφαση του Συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών, (εκτός από την γενική γραμματέα του Κ.Κ.Ε. Αλέκα Παπαρήγα) υπό τον τότε Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Καραμανλή, όταν το πρόβλημα του ονόματος πήρε την πλήρη σαφή και ουσιαστική μορφή του και αποφασίστηκε να μην γίνει αποδεκτό κανένα όνομα που θα αναφέρεται στον όρο «Μακεδονία» ή παράγωγά του.

Στις 27 Ιουνίου στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Κορυφής της Λισσαβόνας έχουμε την υποστήριξη της Ευρώπης στις Ελληνικές θέσεις. Η αναγνώριση της νέας αυτής Δημοκρατίας από την Ελλάδα και την τότε ΕΟΚ συνδέεται με τις εξής προϋποθέσεις :

1.     Αλλαγή της αμφισβητούμενης Συνταγματικής της ονομασίας ‘’Δημοκρατία της Μακεδονίας’’, ενώ το όνομα της γείτονος δεν θα περιέχει τον όρο «Μακεδονία» ή παράγωγά του.

2.    Παύση της αλυτρωτικής και εχθρικής της προπαγάνδας και επίσης προσφορά συνταγματικών και πολιτικών εγγυήσεων σχετικά με τις δήθεν εδαφικές διεκδικήσεις της Νέας αυτής Δημοκρατίας από τις γειτονικές της χώρες και για τροποποιήσεις των επίμαχων άρθρων του Συντάγματος της στις διατάξεις περί μεταβολής συνόρων και περί δήθεν προστασίας μειονοτήτων σε γειτονικές χώρες και την άμεση αλλαγή του συμβόλου που υπάρχει στη σημαία της και του νέου χαρτονομίσματος.

Μεγαλειώδες συλλαλητήριο στην Αθήνα, κατά της πλαστογράφησης του ιερού ονόματος της Μακεδονίας μας από τους Σκοπιανούς, στις 10 Δεκεμβρίου 1992.

Την 8 Απριλίου 1993, αναγνωρίστηκε στα Ηνωμένη Έθνη (με την Απόφαση 817/1993 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ) με την προσωρινή ονομασία της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, χωρίς το δικαίωμα ανάρτησης σημαίας.

H πΓΔΜ έχει επισήμως αποδεχθεί ότι το όνομα του κράτους αποτελεί αντικείμενο διαπραγματεύσεων.

Οι δύο χώρες (πΓΔΜ και Ελλάδα) ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις υπό την αιγίδα του ΟΗΕ για την τελική ονομασία του κρατιδίου.

Την 16 Φεβρουαρίου 1994 η Ελλάδα αποφάσισε τον οικονομικό αποκλεισμό (εμπάργκο) της πΓΔΜ και τη διακοπή λειτουργίας του Γενικού Προξενείου της Ελλάδας στα Σκόπια, ως μέσο πίεσης για την αποδοχή των ελληνικών όρων. Αρχίζουν οι πιέσεις από τους μεσολαβητές για άρση του εμπάργκο. Η Ελλάδα παραπέμπεται στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Το Δικαστήριο όμως δεν κάνει δεκτό το αίτημα για λήψη ασφαλιστικών μέτρων κατά της Ελλάδας.

H Αμερική εντείνει τις πιέσεις της για άρση του ελληνικού εμπάργκο και στις 4 Σεπτεμβρίου 1995 από τα Σκόπια ο τότε υφυπουργός Εξωτερικών των Η.Π.Α. Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, από την Αθήνα ο τότε πρέσβης Τόμας Μίλερ και από την Ουάσινγκτον ο τότε εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Νίκολας Μπέρνς, ανακοινώνουν ταυτόχρονα την επίτευξη συμφωνίας Ελλάδας – πΓΔΜ για απευθείας διάλογο υπό την αιγίδα του Σάιρους Βάνς, με σκοπό την υπογραφή μιας «ενδιάμεσης» συμφωνίας.

Στις 13 Σεπτεμβρίου στην Νέα Υόρκη των Η.Π.Α., υπογράφεται η Ενδιάμεση Συμφωνία από τον τότε υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας κ. Παπούλια και τον τότε υπουργό Εξωτερικών της πΓΔΜ κ. Τσερβενκόφσκι και προβλέπει :

1.     Τον σεβασμό των υπαρχόντων συνόρων.

2.    Την υποχρέωση από την Ελλάδα να αναγνωρίσει τα Σκόπια με την προσωρινή ονομασία «πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (πΓΔΜ)».

3.    Η πΓΔΜ θα πρέπει να προχωρήσει σε άμεση αλλαγή του συμβόλου (με τον Ήλιο της Βεργίνας) που υπάρχει στη σημαία της και να σχεδιάσει μια νέα σημαία.

4.    Η πΓΔΜ θα πρέπει να σταματήσει την έκδοση και να διακηρύξει την άμεση αλλαγή του νέου χαρτονομίσματος με την απεικόνιση του Λευκού Πύργου της Θεσσαλονίκης.

5.    Η πΓΔΜ θα πρέπει να διακηρύξει ότι η ερμηνεία των επίμαχων άρθρων στο Σύνταγμά της δεν ερμηνεύονται ως διεκδίκηση ελληνικού εδάφους αλλά ούτε και ως ανάμιξη στις εσωτερικές υποθέσεις της Ελλάδας.

6.    H Ελλάδα έχει τη δυνατότητα βάση του άρθρου 11, να αντιταχθεί στην ένταξη της γείτονος χώρας σε διεθνείς οργανισμούς με ονομασία διαφορετική από της πΓΔΜ (FYROM).

7.    Άρση του ελληνικού εμπάργκο (Το ελληνικό εμπάργκο επέφερε ζημιά 1,5 δις. δολαρίων στην οικονομία της πΓΔΜ. Τα διυλιστήρια και τα χαλυβουργεία διέκοψαν τη λειτουργία τους, επειδή δεν μπορούσαν να ανεφοδιαστούν από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Από τότε μέχρι σήμερα όλοι, ακόμη και οι ίδιοι οι Σλάβοι κάτοικοι της πΓΔΜ ( συμφωνούν ότι η πΓΔΜ δεν μπορεί να αναπνεύσει οικονομικά χωρίς την Ελλάδα)

Ενώ μέχρι να βρεθεί μόνιμη και τελική λύση συμφωνήθηκε να χρησιμοποιείται ως προσωρινό όνομα το «πΓΔΜ» (πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας), με το οποίο έγινε δεκτή και στον ΟΗΕ (στις 7/4/1993 με την Απόφαση 817/1993 του Συμβουλίου Ασφαλείας).

Στις 12 Οκτωβρίου, το Μόνιμο Συμβούλιο του Ο.Α.Σ.E. αποφασίζει, με τη σύμφωνη γνώμη της Ελλάδας, την ένταξη των Σκοπίων με την αγγλική ονομασία former Yugoslav Republic of Macedonia ή με τη συντομογραφία FYROM.

Οι δύο χώρες (πΓΔΜ και Ελλάδα) άρχισαν ξανά διαπραγματεύσεις υπό την αιγίδα του ΟΗΕ για την τελική ονομασία του κρατιδίου.

Τον Απρίλιο του 2008 με πρωθυπουργό τον Κώστα Καραμανλή η Ελλάδα άσκησε βέτο στην ένταξη της όμορης χώρας στο ΝΑΤΟ, κατά τη σύνοδο κορυφής στο Βουκουρέστι.

Τελικά, η αίτηση ένταξης απορρίφθηκε ομόφωνα από τα μέλη του ΝΑΤΟ. Στις 21 Μαρτίου 2011 η πΓΔΜ ξεκίνησε προφορική διαδικασία προσφυγής κατά Ελλάδας στο Δικαστήριο της Χάγης ή οποία κατατέθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2008. Στην προσφυγή επικαλείται την παραβίαση από την Ελλάδα του Άρθρου 11 της Ενδιάμεσης Συμφωνίας μεταξύ των χωρών που υπογράφηκε το 1995. Σύμφωνα με το άρθρο αυτό η Ελλάδα συμφωνεί να μην προβάλλει αντιρρήσεις στην αίτηση της πΓΔΜ σε συμμετοχή σε οργανισμούς στις οποίες η Ελλάδα είναι ήδη μέλος (όπως ΝΑΤΟ ή Ευρωπαϊκή Ένωση), με αιτιολογία τη μή συμφωνία για το όνομα. Το Δικαστήριο στις 5 Δεκεμβρίου 2011 καταδίκασε την Ελλάδα για τις επίσημες δηλώσεις, κατά τη σύνοδο κορυφής του Βουκουρεστίου, όπου ουσιαστικά αρνούνταν την ένταξη της πΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, λόγω της μή εύρεσης λύσης για το όνομα ^[. Η Γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung δημοσίευσε άρθρο «15:1 για τη “Μακεδονία”» και υπότιτλο «Επιτυχία για το βαλκανικό κράτος στη διαμάχη του ονόματος με την Ελλάδα», παρόλο που η απόφαση του δικαστηρίου δεν αφορά την διαμάχη για την ονομασία κάθε αυτή. Η πολιτική της Ελλάδος, στην άσκηση βέτο δέχτηκε αρνητική κριτική σε άρθρα σε εφημερίδες στον Ελληνικό και διεθνή τύπο Ο πρωθυπουργός της πΓΔΜ Νίκολα Γκρούεβσκι, σε ομιλία του δήλωσε ότι η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης δίνει το “το δικαίωμα να χρησιμοποιεί η πΓΔΜ το όνομα Δημοκρατία της Μακεδονίας στην επικοινωνία μας με τους διεθνείς οργανισμούς και σε διμερές επίπεδο”.

Παρά το ότι δεν έχει υπάρξει επίτευξη συμφωνίας μέχρι σήμερα, η κυβέρνηση της πΓΔΜ διακηρύσσει ότι περισσότερες από 130 χώρες έχουν αναγνωρίσει την χώρα με το συνταγματικό της όνομα, ανάμεσα τους η Βουλγαρία, η Τουρκία, η Ρωσία, η Κίνα, οι ΗΠΑ και ο Καναδάς, που θα χρησιμοποιεί τη συνταγματική της ονομασία μόνο στις διμερείς τους σχέσεις.

Έτσι η ιστορική αυτή αναδρομή, αναδεικνύει, ότι βρισκόμαστε δυστυχώς για την χώρα μας και στο Σκοπιανό μετά το 1991, σε ένα κύκλο χαμένων ευκαιριών και ειδικότερα υποχωρήσεων με  την υιοθέτηση της διπλής ονομασίας, όπως για μια ακόμη φορά αναδείχτηκε και από την σημερινή κυβέρνηση, της οποίας ο σημερινός επικεφαλής, πρωθυπουργός της χώρας, είχε ανατρέψει υποτίθεται την τότε κυβέρνηση της Ν.Δ., τον Σεπτέμβριο του 1993, για να μην περάσει αυτή η ονομασία.

Για να σταματήσουν όμως οι χαμένες αυτές ευκαιρίες, θα πρέπει η Ελλάδα και με οποιαδήποτε κυβέρνηση να επιμείνει στην θέση του 1992, που εκφράστηκε από την πλειονότητα των πολιτικών αρχηγών, που συνεδρίασαν υπό την προεδρία του αείμνηστου τότε πρόεδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Καραμανλή, για κανένα αποδεκτό όνομα η όρο ‘’Μακεδονία’’ στην ονομασία των Σκοπίων.

Για να μην υποστεί και στα εθνικά μας θέματα, για μια ακόμα φορά η χώρα μας μια ακόμα ήττα, όπως συμβαίνει εδώ και πολλά χρόνια δυστυχώς, εν όψει και του νέου έτους 2014, που θα έρθει σε λίγες ημέρες.

Αθανάσιος Μανουσάκης

eoellas

Related Posts :