Σε σχέση με την προηγούμενη ανάρτηση δείτε τι γράφετε στο http://www.primeminister.gov.gr/
Πριν από λίγες μέρες, ρώτησα τον Υπουργό των Οικονομικών μας, τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου, πόσο βαθιά φαίνεται να είναι η ύφεση φέτος.
Μου είπε, «δεν μπορώ να σου πω, δεν ξέρω μέχρις ότου η Ανεξάρτητη Στατιστική Αρχή ανακοινώσει τα στοιχεία».
«Εντάξει, αλλά σίγουρα κάποια ένδειξη, κάποια εικόνα πρέπει να έχεις», του απάντησα.
«Όχι», μου είπε, «δεν έχω».
«Τότε ρώτα τους», του είπα.
«Τους ρώτησα», μου απάντησε.
«Και ποιο είναι το αποτέλεσμα;», τον ρώτησα.
"Αποφάσισαν ότι κανείς, ούτε ο ίδιος ο Θεός δεν θα ξέρει εκ των προτέρων τις στατιστικές, μέχρις ότου ανακοινωθούν επισήμως. Ούτε καν οι Υπουργοί Οικονομικών των άλλων κρατών"
Και όμως, έτσι συνέβη. Περιμέναμε να δημοσιευτούν τα στοιχεία του α’ τριμήνου του 2011 της οικονομίας μας, όπως και όλοι οι άλλοι. Και λάβαμε τα στοιχεία την Παρασκευή, ταυτόχρονα με όλους τους άλλους στον υπόλοιπο κόσμο.
Όντως πλέον, έχουμε μια Ανεξάρτητη Στατιστική Αρχή στην Ελλάδα. Κάποιοι θα μπορούσαν να πουν, «και λοιπόν; Έτσι δεν θα έπρεπε να είναι τα πράγματα, δεν είναι κάτι αυτονόητο;». Ναι, αλλά αντιπροσωπεύει πραγματικά μια τεράστια αλλαγή για τη χώρα μας.
Στην πραγματικότητα, ίσως να είμαστε πραγματικά πρωτοπόροι, σε σύγκριση με πολλές άλλες χώρες, ακόμα και στον ανεπτυγμένο κόσμο. Αλλά γι’ αυτό ακριβώς ονομάζω αυτό που κάνουμε εμείς εδώ, σ’ αυτή τη χώρα, «την επανάσταση του αυτονόητου».
Θεωρώ ότι αυτή η επανάσταση του αυτονόητου θέτει ως βασικό στόχο τη δημιουργία εμπιστοσύνης και την επανάκτηση της χαμένης αξιοπιστίας. Να δημιουργηθεί η εμπιστοσύνη που χρειαζόμαστε στους θεσμούς μας, στις ικανότητές μας, στους εαυτούς μας, να επανακτήσουμε την αξιοπιστία που χάσαμε απέναντι στους εταίρους μας, τους επενδυτές μας, την αξιοπιστία που θέλουν να δουν οι πολίτες μας στους κυβερνητικούς θεσμούς.
Ομιλία Πρωθυπουργού Γιώργου Α. Παπανδρέου στο Συνέδριο του Economist
ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ
Αθήνα, 18 Μαΐου 2011
Αθήνα, 18 Μαΐου 2011
ΘΕΜΑ: «In the aftermath of the global economic crisis: what next?»
(17 Μαΐου 2011)
(17 Μαΐου 2011)
Κυρίες και κύριοι, φίλοι και συνάδελφοι, επιτρέψτε μου να ξεκινήσω με μια μικρή και σύντομη, αλλά αληθινή ιστορία. Πριν από λίγες μέρες, ρώτησα τον Υπουργό των Οικονομικών μας, τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου, πόσο βαθιά φαίνεται να είναι η ύφεση φέτος. Μου απάντησε, «δεν μπορώ να σου πω, διότι δεν θα ξέρω, μέχρις ότου η Ανεξάρτητη Στατιστική Αρχή ανακοινώσει τα στοιχεία».
Του απάντησα: «καλώς, αλλά κάποια ένδειξη, κάποια εικόνα πρέπει να έχεις». «Όχι», μου είπε, «δεν έχω». Του είπα, «ρώτα τους» και εκείνος μου απάντησε, «τους ρώτησα». «Και ποιο είναι το αποτέλεσμα;» συνέχισα. Εκείνος είπε ότι, «αποφάσισαν πως κανείς, ούτε ο ίδιος ο Θεός, δεν θα μάθει τα στοιχεία, μέχρις ότου ανακοινωθούν επισήμως. Ούτε καν οι Υπουργοί Οικονομικών των υπολοίπων κρατών-μελών».
Και έτσι και έγινε. Περιμέναμε να δημοσιευτούν τα στοιχεία του 1ου τριμήνου του 2011 για την ελληνική οικονομία, μαζί με όλους τους άλλους και λάβαμε τα στοιχεία την Παρασκευή, ταυτόχρονα με τον υπόλοιπο κόσμο.
Όντως πλέον, διαθέτουμε Ανεξάρτητη Στατιστική Αρχή στην Ελλάδα. Κάποιοι θα μπορούσαν να πουν, «ε και λοιπόν; Έτσι δεν θα έπρεπε να είναι; Αυτονόητο δεν είναι;». Ναι, θα έπρεπε, όμως, αντιπροσωπεύει μια τεράστια αλλαγή για τη χώρα μας.
Στην πραγματικότητα, ίσως είμαστε πρωτοπόροι, σε σύγκριση με πολλές άλλες χώρες, ακόμα και στον ανεπτυγμένο κόσμο. Αλλά γι’ αυτό ακριβώς ονομάζω αυτό που κάνουμε εμείς εδώ, σ’ αυτή τη χώρα, «επανάσταση του αυτονόητου».
Μπορεί να ακούγεται πολύ εύκολο, στην πραγματικότητα, όμως, ήταν εξαιρετικά επώδυνο. Πέρυσι, το έλλειμμα του 2009 αναθεωρήθηκε από 6% του ΑΕΠ σε 15,4% του ΑΕΠ. Αυτό είναι επώδυνο. Η διαφάνεια είναι επώδυνη. Όμως, είναι απαραίτητο, είναι προαπαιτούμενο, για να ξέρουμε πού είμαστε, πού ακριβώς βρισκόμαστε σήμερα, για να ξεκινήσουμε το δύσκολο ταξίδι – ένα ταξίδι που ήδη έχουμε ξεκινήσει – προς μια καλύτερη και πιο βιώσιμη οικονομία και κοινωνία, ώστε να διορθώσουμε την τεράστια ζημιά που έχει γίνει.
Θεωρώ ότι αυτή η επανάσταση του αυτονόητου θέτει ως βασικό στόχο τη δημιουργία εμπιστοσύνης και την ανάκτηση της χαμένης αξιοπιστίας. Πρέπει να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη που χρειαζόμαστε στους θεσμούς μας, στις ικανότητές μας, στους εαυτούς μας. Πρέπει να επανακτήσουμε την αξιοπιστία που χάσαμε απέναντι στους εταίρους μας και τους επενδυτές μας, να βρούμε την αξιοπιστία που θέλουν να δουν οι πολίτες μας στους κυβερνητικούς θεσμούς.
Απόψε, λοιπόν, θα ήθελα να εστιάσω σε πέντε σημεία. Πρώτον, ας δούμε πού ήμασταν πριν από ένα χρόνο. Δεύτερον, γιατί βρεθήκαμε σε εκείνη τη θέση. Τρίτον, πού βρισκόμαστε σήμερα και τι έχουμε κάνει για να φτάσουμε μέχρι εδώ. Τέταρτον, πού πρέπει να πάμε. Και τέλος, πώς θα το πετύχουμε;
Πού ήμασταν πέρυσι. Όλοι ξέρουμε πού ήμασταν πέρυσι. Ήταν τεράστιο το έλλειμμα του προϋπολογισμού, τεράστιο το χρέος, τεράστιο το έλλειμμα και του ισοζυγίου τρεχουσών πληρωμών. Υπήρχε και έλλειψη ανταγωνιστικότητας, αλλά πρωτίστως, το μεγαλύτερο έλλειμμα όλων, ήταν το έλλειμμα αξιοπιστίας.
Γιατί όμως βρισκόμασταν σ’ εκείνη την κατάσταση; Και αυτό με φέρνει στο δεύτερο σημείο. Η Ελλάδα διέθετε και διαθέτει τεράστιο δυναμικό. Επιτρέψτε μου να επαναλάβω αυτό που είπα σε μια ομιλία μου πριν από ένα χρόνο, απευθυνόμενος σε τραπεζίτες στη Βιέννη.
Τους είπα ότι η ελληνική οικονομία δεν είναι φτωχή. Ήταν μια οικονομία, που έτυχε κακής διαχείρισης. Και αυτό, στην ουσία, σήμαινε ένα πολιτικό σύστημα, το οποίο είχε δομηθεί πάνω σε πελατειακές σχέσεις, στην ανισότητα και την αδικία. Ήταν όμηρος ομάδων ειδικών συμφερόντων με ειδικά προνόμια, στο πλαίσιο μιας αναποτελεσματικής και γραφειοκρατικής κρατικής δομής, από όπου απουσίαζαν διαφάνεια, αξιοκρατία και λογοδοσία.
Αυτό με τη σειρά του έδινε τη δυνατότητα διαφθοράς και δωροδοκίας, που όχι μόνο υπέσκαπτε τη δημόσια εμπιστοσύνη, αλλά ταυτόχρονα εμπόδιζε την επιχειρηματικότητα, διασπάθιζε τα χρήματα των φορολογουμένων, σπαταλούσε το χρόνο και εξαντλούσε την υπομονή των επενδυτών.
Τεράστιες δαπάνες, για παράδειγμα, συσσωρεύτηκαν στα νοσοκομεία, λόγω διαφθοράς και έλλειψης διαφάνειας στη διαχείρισή τους. Και είχαμε ένα κοινωνικό σύστημα πρόνοιας, όπου το 40% των συνολικών δαπανών υγείας και παιδείας καταβάλλεται από το προσωπικό εισόδημα του Ελληνικού λαού, όχι από το δημόσιο χρήμα. Αυτό δημιούργησε κλίμα ανοχής προς τη φοροδιαφυγή και δεν ενίσχυε την ευθύνη των πολιτών.
Αυτά είπα πριν από ένα χρόνο. Ξέραμε, λοιπόν, ποια είναι τα προβλήματά μας και χαίρομαι που, τόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, έχουν πλέον κατανοήσει τις πολύ βαθιές προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε.
Ναι, το έλλειμμα και το χρέος είναι το μείζον φορτίο, αλλά τυγχάνει να είναι τα συμπτώματα, όχι η αιτία. Προφανώς, πρέπει να ασχοληθούμε με τα συμπτώματα, γιατί μπορεί να είναι εξαιρετικά σοβαρά και να προκαλέσουν χάος.
Όμως, ακόμα κι αν υπήρχε σήμερα ένα μαγικό ραβδάκι, που θα μπορούσε να απαλύνει αυτά τα πολύ σοβαρά συμπτώματα, δηλαδή να εξαφανίσει έλλειμμα και χρέος, θα εξακολουθούσαμε να είμαστε αντιμέτωποι με μια τεράστια πρόκληση, αναφορικά με το πώς θα μπορούσαμε να επιφέρουμε δομικές αλλαγές, διαρθρωτικές αλλαγές, για να αλλάξουμε πρακτικές, νοοτροπίες, ολόκληρο το δημόσιο τομέα. Πώς θα μπορούσαμε να κάνουμε την οικονομία μας και βιώσιμη και ανταγωνιστική, για να μπορέσουμε να περάσουμε σε μια πράσινη και βιώσιμη οικονομία, επενδύοντας στα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα.
Διαφορετικά, σε σύντομο χρονικό διάστημα, θα ήμασταν και πάλι στα βαθιά, με νέα ελλείμματα και νέα χρέη να συσσωρεύονται. Ναι, όντως, το ξέραμε, αν όχι επακριβώς, δηλαδή με στατιστικά στοιχεία, πάντως γνωρίζαμε τότε και ξέρουμε και τώρα τα προβλήματά μας. Και σίγουρα, δεν πρόκειται να ανεχτούμε να συνεχίσουμε να τα κρύβουμε, γιατί αυτό ήταν έγκλημα.
Εμείς είμαστε πολύ πιο αυτό-επικριτικοί, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον εκτός Ελλάδας, γιατί γνωρίζουμε πολύ καλά τι πρέπει να αλλάξουμε. Γιατί θέλουμε να αλλάξουμε.
Εμείς, στην Ελλάδα, η Κυβέρνησή μας και εγώ προσωπικά, είμαστε αποφασισμένοι να αρθούμε στο ύψος των περιστάσεων και να αντιμετωπίσουμε τις ευθύνες μας και το κάνουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Όμως, όλοι γνωρίζουμε ότι το πρόβλημα αυτό δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό. Και αυτό, το είπα κατ’ επανάληψη, πολύ πριν η Ιρλανδία και η Πορτογαλία λάβουν βοήθεια και αποφασίσουν να εφαρμόσουν ένα πολύ στιβαρό πρόγραμμα αλλαγής.
Όλοι βιώσαμε αυτή τη φοβερή εμπειρία, την τρομακτική εμπειρία, σαν τρενάκι στο λούνα παρκ, κατά τη διάρκεια της κατάρρευσης της Wall Street το 2008.
Επικράτησε μεγάλη νευρικότητα και ανησυχία για το τι θα έφερνε το αύριο. Φόβος, πανικός, ακόμα και υστερία. Και έγινε πολύς λόγος για την επόμενη μέρα, παγκοσμίως. Πώς μπορούμε να ρυθμίσουμε το χρηματοοικονομικό τομέα; Για τα αίτια της μεγάλης αποτυχίας του 2008, ποιος πληρώνει το μάρμαρο; Τι θα γίνει με τους οίκους αξιολόγησης; Πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε βιώσιμη ανάπτυξη;
Μοιραζόμαστε μια κοινή πρόκληση. Εμείς, η ανθρωπότητα, όλοι μας, έχουμε απελευθερώσει, ή έχουμε δημιουργήσει, τεράστιες, εκπληκτικές δυνατότητες και ικανότητες: χρηματοοικονομικά, ενέργεια, πυρηνική ενέργεια, βιοτεχνολογία και νανοτεχνολογία, επικοινωνίες, πληροφορική, εκπληκτική καινοτομία, έρευνα και ανθρώπινη γνώση.
Όμως, οι θεσμοί μας και εμείς, φαίνεται δεν είμαστε έτοιμοι να χρησιμοποιήσουμε τις τεράστιες δυνατότητές μας με σώφρονα τρόπο, ή να ασχοληθούμε με αυτό τον ταχύτατο παγκόσμιο μετασχηματισμό.
Για τους αρχαίους Έλληνες, το πρόβλημα αυτό θα ήταν «ύβρις». Πέραν όμως της θεωρίας, και στην πράξη αυτό σημαίνει ότι, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, οι πολίτες μας θέλουν να αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη στις ζωές τους.
Θέλουν μια αίσθηση ασφάλειας, πραγματική διαφάνεια, ένα σαφές κοινό σχέδιο, που θα εγγυάται σε όλους ουσιαστική συμμετοχή. Μια άξια δουλειά, μια καλή εκπαίδευση, μια αξιοπρεπή σύνταξη και μια αξιοσέβαστη φωνή στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, καθώς ασχολούμαστε με αυτή την τεράστια, πολύπλοκη, παγκοσμιοποιημένη κοινωνία.
Πρόκειται για μια εθνική, περιφερειακή και παγκόσμια πρόκληση διακυβέρνησης για όλους μας. Έχουμε συνδέσει τις τύχες μας τόσο στενά που, για παράδειγμα, όταν το Ecofin, δηλαδή το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Υπουργών Οικονομικών, με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποφάσισαν πέρυσι να απελευθερώσουν ένα πακέτο στήριξης 750 δις, το έκαναν στις 2 το πρωί της Κυριακής, προκειμένου να στείλουν ένα θετικό μήνυμα στις αγορές στην Ιαπωνία τη Δευτέρα, ακριβώς τη στιγμή που θα άνοιγαν δηλαδή.
Αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα της πολυπλοκότητας την οποία αντιμετωπίζουμε. Και κάνει το έργο μας ακόμα πιο δύσκολο στην Ευρώπη, που δεν είναι κατάλληλα εξοπλισμένη, για να μπορέσει να αντιμετωπίσει αντίστοιχες καταστάσεις, παρότι είδαμε να γίνονται εκπληκτικά βήματα, αν και ίσως πολύ πιο βραδέως απ’ ό,τι αντιδρούν οι αγορές, πάντως είδαμε τη δημιουργία νέων θεσμών, που έχουν βοηθήσει τη στήριξη της Ελλάδας, της Ιρλανδίας, της Πορτογαλίας και της Ευρωζώνης, μέσα στη δύσκολη αυτή κατάσταση – και εκτιμούμε ιδιαίτερα τα βήματα αυτά.
Είμαστε όλοι μαζί επιβάτες στο ίδιο πλοίο. Υπάρχει όμως και μια νομισματική ένωση, χωρίς συντονισμένη δημοσιονομική και οικονομική πολιτική και αυτό προσπαθούμε να διορθώσουμε αυτή τη στιγμή.
Είμαστε μαζί σε αυτό το πλοίο. Πολύ συχνά, διαβάζω τον ECONOMIST, που κάνει αυτό το σχόλιο σε ό,τι αφορά την Ευρώπη. Και πολλοί τίτλοι ανέφεραν την περασμένη εβδομάδα: «Πώς μπορεί να ναυαγήσει η Ευρωζώνη», «Ώρα λήψης αποφάσεων», «Πώς ο δογματισμός αυξάνει το κόστος της κρίσης στην Ευρωζώνη».
Όπως εμείς, η Ευρώπη, αποκαλύπτουμε έλλειψη εμπιστοσύνης στους θεσμούς μας, κατά βάθος και οι θεσμοί μας, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, αντιμετωπίζουν έλλειμμα εμπιστοσύνης σε παγκόσμια κλίμακα.
Τρίτο σημείο: πού βρισκόμαστε σήμερα και τι έχουμε κάνει για να φτάσουμε ως εδώ. Επιτρέψτε μου να επανέλθω στην Ανεξάρτητη Στατιστική Αρχή.
Πριν από λίγες μέρες, η Ελληνική Στατιστική Αρχή ανακοίνωσε ότι το πρώτο τρίμηνο του 2011, το ΑΕΠ της Ελλάδας αυξήθηκε κατά 0,8%, σε τριμηνιαία βάση.
Σε ετήσια βάση, η οικονομία συρρικνώθηκε – 4,8% το πρώτο τρίμηνο του 2011, σε σύγκριση με το – 7,4% του προηγούμενου τριμήνου.
Την Παρασκευή, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προέβλεψε ότι η Ελλάδα θα επανέλθει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης το 2012.
Οι εξαγωγές αυξάνονται ταχύτατα: έχουμε 35% μέση αύξηση στις εξαγωγές μηνιαίως, κατά τη διάρκεια του τέταρτου τριμήνου του 2010 και του πρώτου τριμήνου του 2011.
Η ανταγωνιστικότητα βελτιώνεται. Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε από 14% το 2009, στο 11,8% το 2010. Ο τουρισμός και η ναυτιλία, οι δύο θεμέλιοι λίθοι της ελληνικής οικονομίας, έχουν σημειώσει πολύ σταθερή άνοδο φέτος. Παρά τον υψηλότερο πληθωρισμό σε άλλες κοινοτικές χώρες και τις υψηλότερες τιμές πετρελαίου, βλέπουμε τον πληθωρισμό στην Ελλάδα να μειώνεται. Αργά αλλά σταθερά. Και όπως λέει μία ελληνική διαφήμιση: «Τυχαίο; Δε νομίζω».
Αυτά είναι ενθαρρυντικές ενδείξεις ότι η χώρα αρχίζει να βγαίνει από την ύφεση. Είναι μια πολύ σημαντική σπίθα φωτός. Και το λέμε, γιατί έχουμε καταβάλει κολοσσιαία προσπάθεια τους περασμένους μήνες και ολόκληρο το χρόνο. Ας αναφερθούμε εν τάχει σε κάποιους από τους στόχους που πετύχαμε:
- Τη μεγαλύτερη ετήσια μείωση ελλείμματος, που έχει γίνει ποτέ από μια οικονομία της Ευρωζώνης. Το έλλειμμα μειώθηκε κατά 5% του ΑΕΠ το 2010. Το πρωτογενές έλλειμμα μειώθηκε κατά 7,2% το 2010, δηλαδή από 9,8% στο 2,6%.
- Οι πρωτογενείς δαπάνες μειώθηκαν ως ποσοστό του ΑΕΠ από 47,6% το 2009, σε 44% το 2010. Τα συνολικά έσοδα αυξήθηκαν ως ποσοστό του ΑΕΠ από 37,3% το 2009, σε 39,1% το 2010, που είναι η δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
- Σε ό,τι αφορά τις περικοπές δαπανών, είχαμε μείωση των συμβάσεων ορισμένου χρόνου στο Δημόσιο κατά 38%, δηλαδή 29.500 άτομα το 2010. Σημαντική μείωση της απασχόλησης στο δημόσιο τομέα, με καθαρή μείωση 82.400 ατόμων το 2010 ή 10% συνολικώς.
- Μείωση στα ελλείμματα των κρατικών εταιρειών κατά 20% το 2010, επιπρόσθετη μείωση 35% το πρώτο τρίμηνο του 2011.
- Στην εκπαίδευση, 1.976 σχολεία συγχωνεύτηκαν, ήτοι καθαρή μείωση 2.000 θέσεων εκπαιδευτικών. Και παρ’ όλα αυτά, ελπίζουμε ότι θα παράσχουμε καλύτερη εκπαίδευση στα σχολεία που συγχωνεύτηκαν.
- Κοινωνικές δαπάνες: με τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού, είχαμε συνολική μείωση 3,4 δις ευρώ, 1,5% δηλαδή του ΑΕΠ, σε συντάξεις, ιατρικά και φαρμακευτικά επιδόματα το 2010.
Βέβαια, παρ’ όλη αυτή τη δημοσιονομική πειθαρχία και λιτότητα, είναι σημαντικό η οικονομία μας να σταθεροποιηθεί. Οι περικοπές από μόνες τους δεν είναι αρκετές. Στόχος μας είναι να αλλάξουμε άρδην τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν το κράτος και η οικονομία στην Ελλάδα.
Έχουμε εφαρμόσει, λοιπόν, παρά τις αντιρρήσεις των συντηρητικών δυνάμεων που αντιδρούν σε κάθε αλλαγή, ένα ευρύ πρόγραμμα διαρθρωτικών αλλαγών. Επιτρέψτε μου να σας παρουσιάσω κάποιες απ’ αυτές, που έλαβαν χώρα πέρυσι:
- Μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος, ώστε να είναι βιώσιμο για την επόμενη γενιά, που ολοκληρώθηκε πριν από το χρονοδιάγραμμα. Σύμφωνα με τις αναλογιστικές μελέτες, με τα μέτρα αυτά μειώνεται το αναλογιστικό έλλειμμα μέχρι το 2060 κατά 10% του ΑΕΠ.
- Σύσταση Ανεξάρτητης Στατιστικής Αρχής, ο Πρόεδρος και η πλειοψηφία του Διοικητικού Συμβουλίου ορίζονται από τα 4/5 του Κοινοβουλίου, καθώς και πλήρης επικύρωση των στοιχείων από την EUROSTAT.
- Ενίσχυση της δημοσιονομικής διαχείρισης. Δημιουργία ενός μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού πλαισίου, με γραφείο στο Κοινοβούλιο, για έλεγχο των δαπανών. Ελεγκτικοί μηχανισμοί και δεσμευτικά πλαφόν δαπανών σε Υπουργεία.
- Φορολογική μεταρρύθμιση, με νέα συστήματα διαχείρισης των δεδομένων. Εναλλακτικά συστήματα επίλυσης φορολογικών διαφορών. Συντομότερες δικαστικές διαδικασίες υποθέσεων φοροδιαφυγής. Καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Επιβολή προστίμων 3,4 δις ευρώ το 2010, το οποίο συνιστά 182% αύξηση, σε σύγκριση με το 2009. Εξαπλασιασμός των επιθεωρήσεων και ελέγχων για τους αυτοαπασχολούμενους. Επιβολή κυρώσεων για μη δηλωθέντα περιουσιακά στοιχεία. Και έτσι, 555 σκάφη αναψυχής κατασχέθηκαν και επιβλήθηκαν 10 εκατομμύρια ευρώ σε πρόστιμα για περιουσιακά στοιχεία σε εταιρείες offshore, το 2010.
- Προετοιμασία τριετούς σχεδίου καταπολέμησης της φοροδιαφυγής. Μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Οι Δήμοι μειώθηκαν σε 325 από 1.034. Μειώθηκε ο αριθμός των φορέων Τοπικής Αυτοδιοίκησης στους 4.000 από 6.000.
- Μείωση των αιρετών αξιωματούχων από 30.795 σε 16.657. Καταργήθηκαν 30.000 θέσεις εργασίας, με μείωση 50% των συμβασιούχων.
- Τομέας υγείας: μέση δαπάνη, μειωμένη κατά 30% το πρώτο τρίμηνο του 2011, παρά την αύξηση σε ασθενείς. Δέκα νοσοκομεία συγχωνεύτηκαν το 2010, με περισσότερες συγχωνεύσεις το 2011. On-line δημοσίευση όλων των κυβερνητικών δαπανών, για να υπάρξει διαφάνεια. Απλούστευση των διαδικασιών ίδρυσης των νέων εταιρειών. Μια εταιρεία μπορεί πλέον να στηθεί σε μία ημέρα, αντί για 19 ημέρες που χρειάζονταν πριν.
- Διαδικασίες «fast-track» για επενδύσεις μεγάλης κλίμακας. Κατάργηση του περιορισμού του καμποτάζ, ώστε να ενισχυθεί ο τουρισμός της κρουαζιέρας, ένα από τα μεγαλύτερα περιουσιακά στοιχεία της Ελλάδας. Απελευθέρωση των οδικών μεταφορών. Οι άδειες πλέον εκδίδονται ελεύθερα και το κόστος τους βαίνει μειούμενο προς το μηδέν, μεταξύ Ιανουαρίου 2011 και Ιουνίου 2012.
- Άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων. Ο νέος νόμος θα ισχύσει από την 1η Ιουλίου 2011 και καλύπτει πάνω από 150 επαγγέλματα. Με το νέο αυτό νόμο, όλοι οι περιορισμοί αίρονται αυτόματα. Προεδρικό Διάταγμα απαιτείται μόνο, προκειμένου να διατηρηθούν κάποιοι περιορισμοί και μόνο αν μπορούν να αποδειχθούν οι σχετικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος.
- Αναδιάρθρωση των εθνικών σιδηροδρόμων και των αστικών συγκοινωνιών, με 150 εκατομμύρια ευρώ το 2010 και 400 εκατομμύρια ευρώ προβλεπόμενη εξοικονόμηση το 2011.
- Εισαγωγή ενός αξιοκρατικού συστήματος προσλήψεων για το δημόσιο τομέα, όπου επιβάλουμε παρακολούθηση βάσει επιδόσεων, με πολύ πιο αυστηρές κυρώσεις στους δημοσίους υπαλλήλους οι οποίοι καταχρώνται τη θέση τους.
Έχουμε επιτύχει να φέρουμε όλες αυτές τις μεταρρυθμίσεις σε αξιοσημείωτα σύντομο χρονικό διάστημα, κάτω από πραγματικά απίστευτες περιστάσεις, οικονομικές και πολιτικές.
Όταν οι πολίτες μού λένε ότι είναι ανυπόμονοι και θέλουν η αλλαγή να έρθει το γρηγορότερο, τους ζητώ να σκεφτούν πού ήμασταν πριν από 10 χρόνια, ή 5 ή ακόμα και πριν από ένα χρόνο.
Καμία άλλη ελληνική κυβέρνηση δεν μπόρεσε να προωθήσει τόσο πολλές μεταρρυθμίσεις, τόσο γρήγορα και, σίγουρα, όχι με τέτοια έντονη και πολύπλοκη παγκόσμια κρίση που διερχόμαστε. Αλλά μην παρερμηνεύσετε τα λεγόμενά μου, διότι εξακολουθούμε να έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας.
Υπάρχει όμως και πεδίο και λόγος, για να είμαστε αισιόδοξοι. Αυτά τα πράγματα δεν έχουν απλώς συμβεί τυχαία και ερήμην μας, διότι κάθε Έλληνας έχει παίξει το ρόλο του, κάνοντας τεράστιες θυσίες τον τελευταίο χρόνο. Και ξέρω ότι δεν είναι εύκολο, όμως, είναι αταλάντευτη η αποφασιστικότητά μας και θα επιμείνουμε.
Η άμεση προτεραιότητά μας είναι να διασφαλίσουμε ότι η Ελλάδα θα μπορέσει να έχει πρωτογενές πλεόνασμα και θα κάνω ό,τι είναι δυνατόν για να συμβεί αυτό. Είναι και μια σαφής ένδειξη ότι είμαστε στο σωστό δρόμο, για να μπορέσουμε να ασχοληθούμε με το χρέος μας.
Έχουμε εισάγει μια τελείως διαφορετική πολιτική, κάνοντας μια τομή σε σχέση με τις παλιές πρακτικές, αλλάζοντας τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το κράτος, κοιτάζοντας τους πολίτες μας κατάματα, βλέποντας τους εαυτούς μας – στα πολιτικά κόμματα – σε έναν καθρέφτη, αναγνωρίζοντας τα λάθη του παρελθόντος και αναλαμβάνοντας τις ευθύνες μας.
Τους τελευταίους 19 μήνες, φέραμε ένα νέο πολιτικό διάλογο, στη βάση της διαφάνειας και της εντιμότητας, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι πρέπει να πούμε στους ανθρώπους αυτό που δεν θέλουν να ακούνε.
Η εποχή που κρύβαμε τις άβολες αλήθειες κάτω από το χαλί έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Στόχος μας είναι να εγγυηθούμε ότι η Ελλάδα πλέον δεν θα εξαρτάται από τους πιστωτές της, ακόμα κι αν είναι σύμμαχοι, εταίροι και φίλοι, για να σταθεί στα πόδια της.
Το επόμενο ερώτημα: πού πρέπει να πάμε, προκειμένου να έχουμε βιώσιμη ανάπτυξη. Κύρια προτεραιότητα παραμένει η μείωση του ελλείμματος, μέσω του περιορισμού της σπάταλης και της προώθησης της αειφόρου και βιώσιμης ανάπτυξης.
Γι’ αυτό και έχουμε καταρτίσει ένα φιλόδοξο μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πρόγραμμα προσαρμογής 2012-2015, που περιλαμβάνει εκτεταμένες ιδιωτικοποιήσεις, οικονομίες κλίμακας και μηδενισμό της σπατάλης στο δημόσιο τομέα, καθώς και αναδιάρθρωση του παραγωγικού μας μοντέλου.
Θα αναλάβουμε οποιαδήποτε επιπρόσθετα μέτρα, που είναι απαραίτητα για να διασφαλίσουμε ότι θα πληρούμε τους πρωταρχικούς δημοσιονομικούς στόχους που θέσαμε το 2011.
Τι πρέπει να γίνει από εδώ και πέρα. Κατ’ αρχάς, ένα στιβαρό τετραετές πρόγραμμα, το πρόγραμμά μας, το οποίο θα εγγυάται ότι κινούμαστε στη γραμμή της εφαρμογής όλων των πολιτικών και όλων των απαραίτητων μεγάλων αλλαγών στην κοινωνία μας.
Αυτό ονομάζεται τεχνικώς «μεσοπρόθεσμο σχέδιο», αλλά δεν είναι τίποτα λιγότερο από μια μικρή επανάσταση. Μια επανάσταση αναδιάρθρωσης των θεσμών μας, της κοινωνίας μας και της οικονομίας μας. Μια επανάσταση, που περνάει από τα προγράμματα λιτότητας στις διαρθρωτικές αλλαγές, στα προγράμματα για την καταπολέμηση της ανεργίας, στη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης και, σίγουρα, της ποιοτικής και πράσινης ανάπτυξης.
Στο πακέτο αυτό, επίσης, χρειαζόμαστε μια σαφή δέσμευση για την απαραίτητη υποστήριξη του προγράμματος αυτού από τους θεσμικούς μας εταίρους. Και τέλος, πρέπει να κάνουμε καλή διαχείριση του χρέους μας.
Συγκεκριμένα: οριστικοποιούμε τη μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική στρατηγική μας, για την περίοδο 2012-2015. Είναι η πρώτη φορά που κάνει κάτι τέτοιο η Ελλάδα, γεγονός που θα μειώσει το έλλειμμά μας κάτω από το 3% το 2014 και περίπου στο 1% του ΑΕΠ το 2015.
Αυτό θα μας επιτρέψει να δημιουργήσουμε πρωτογενές πλεόνασμα πάνω από 5% από το 2014 και μετά, θα μειώσει το χρέος σε ποσοστό του ΑΕΠ, οπότε θα το κάνει βιώσιμο. Η μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική μας στρατηγική θα είναι πλήρως ποσοτικοποιημένη και όλα τα απαραίτητα μέτρα θα γίνουν πολύ συγκεκριμένα.
Σε ό,τι αφορά τις δαπάνες, το σχέδιο περιλαμβάνει μείωση της απασχόλησης στο δημόσιο τομέα κατά 150.000 άτομα την περίοδο αυτή, ή 20% συνολική μείωση, που θα επιτευχθεί κατά κύριο λόγο με τη μη αντικατάσταση όλων όσοι συνταξιοδοτούνται, αλλά επίσης και με εθελούσιες εξόδους από το δημόσιο τομέα, όπου είναι απαραίτητο.
Ένα νέο ενιαίο μισθολόγιο στο δημόσιο τομέα, που θα ευθυγραμμίζεται περισσότερο με τον ιδιωτικό τομέα, πολύ πιο δίκαιο και που, επίσης, θα ανταμείβει την παραγωγικότητα, συγκρατώντας και το μισθολογικό κόστος.
Συγχώνευση ή κλείσιμο διαφόρων κρατικών εταιρειών, που πλέον δεν εξυπηρετούν το στόχο τους. Ευθυγράμμιση, έλεγχος με τα γενικά εισοδήματα και στόχευση των κοινωνικών επιδομάτων για τους πιο ευάλωτους. Καταβάλλεται μια συνεχής προσπάθεια μεταρρύθμισης της Δημόσιας Διοίκησης.
Από την πλευρά των εσόδων: επαναξιολόγηση των φοροαπαλλαγών, προκειμένου να τηρηθούν αυστηρά μόνο αυτά που είναι κοινωνικά απαραίτητα ή μπορούν να αιτιολογηθούν για την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα, σε τομείς όπου διαθέτουμε συγκριτικό πλεονέκτημα. Το κάναμε αυτό για την τουριστική βιομηχανία, για παράδειγμα.
Κατά μέτωπο επίθεση στη φοροδιαφυγή, που είναι εμπόδιο στην ανάπτυξη και ένας από τους κύριους λόγους κοινωνικής ανισότητας, αφού καλλιεργεί στους πολίτες μια έντονη αίσθηση έλλειψης εντιμότητας και δικαιοσύνης. Σίγουρα, θέλουμε χαμηλότερη κλίμακα φορολόγησης, αλλά αυτό θα γίνει και αφ ης στιγμής υπάρξει αυξημένη διαφάνεια και ουσιαστική καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
Ταυτόχρονα, θα ανακοινώσουμε και θα προωθήσουμε τα επόμενα βήματα στο φιλόδοξο σχέδιο ιδιωτικοποίησης και στρατηγικής διαχείρισης των περιουσιακών στοιχείων. Στοχεύουμε σε αύξηση των εσόδων κατά 50 δις ευρώ, που μπορεί να μειώσει κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες το δημόσιο χρέος.
Παράλληλα, θα χρησιμοποιήσουμε τις ιδιωτικοποιήσεις για να ενισχύσουμε και πάλι κρίσιμους τομείς της οικονομίας και την ανάπτυξη. Θα ανακοινώσουμε τη μείωση ή και εξάλειψη του μεριδίου του κράτους σε εταιρείες, οι οποίες είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο – τηλεπικοινωνίες, λιμάνια, διαχείριση νερού, ηλεκτρισμού, καθώς και τυχερά παιχνίδια – ώστε εγκαίρως να γίνουν συναλλαγές σε φάση ωριμότητας, καταδεικνύοντας την κατεύθυνση που θα ακολουθούμε.
Σε ό,τι αφορά την αναδιάρθρωση του χρέους. Ξέρω ότι πολλοί αναλυτές το συζητούν και πολλοί ήδη το έχουν προεξοφλήσει. Όμως, η Ελληνική Κυβέρνηση, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και άλλες χώρες της Ευρωζώνης, όλοι συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι το κόστος θα ήταν πολύ μεγαλύτερο από τα εν δυνάμει οφέλη, για τους πολίτες μας, για την οικονομία μας, για το ελληνικό και ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, για τα Ασφαλιστικά Ταμεία, για όλη την Ευρωζώνη.
Συνεχίζουμε, λοιπόν, να κάνουμε αυτό που πρέπει: θα δημιουργήσουμε ένα πρωτογενές πλεόνασμα, ώστε να αναπτυχθεί και πάλι η οικονομία μας, μέσω διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Και θα χρησιμοποιήσουμε τα περιουσιακά μας στοιχεία, για να μειώσουμε το χρέος. Κάθε άλλη συζήτηση είναι απλώς παραπλανητική και εμείς αρνούμαστε να ακολουθήσουμε.
Οι μακροπρόθεσμες πολιτικές μας είναι σχεδιασμένες για να θέσουν τα θεμέλια για μια πολύ πιο δυναμική, βιώσιμη και ανταγωνιστική οικονομία, για μια οικονομία βασισμένη στην καινοτομία, την πράσινη ανάπτυξη και σε υψηλής ποιότητας προϊόντα και υπηρεσίες.
Τέλος, πώς θα το πετύχουμε. Κατ’ αρχήν, κανείς δεν θα πρέπει να αμφισβητεί την αφοσίωση και την αποφασιστικότητά μας. Μην ερμηνεύετε τις δυσκολίες ως δειλία.
Μπορεί να χρειαστούμε χρόνο για διαβουλεύσεις, μπορεί ίσως να χρειαστεί ακόμα και να κάνουμε κάποιες αλλαγές σε ορισμένες από τις αρχικές μας υποθέσεις, μπορεί να χρειαζόμαστε περαιτέρω βοήθεια για να ενισχύσουμε τη Δημόσια Διοίκηση που, ποτέ στο παρελθόν, δεν έχει επιτελέσει έργο με τέτοια ταχύτητα, τόση καινοτομία και τόσο διαφορετική προσέγγιση και στάση.
Αυτό, επ’ ουδενί αλλάζει την πρόθεση και την απόφασή μας για μεγάλες αλλαγές στη χώρα. Ναι, αλλάζουμε τα πάντα και το κάνουμε κατά τη διάρκεια μιας περιόδου πολύ μεγάλης διεθνούς αναταραχής. Η παγκόσμια χρηματοοικονομική αγορά συνεχίζει να είναι πάρα πολύ ασταθής.
Φανταστείτε μόνο πώς θα ήσασταν στη χώρα σας, εάν καθώς κάνετε αυτή τη μικρή επανάσταση, οι αναλυτές ανά τον κόσμο, οι ειδικοί, ή και πάρα πολλοί που πρόσφατα φαίνεται να έχουν γίνει ειδικοί στα θέματα της Ελλάδας, παριστάνουν τους προφήτες και προβλέπουν την ημέρα της κρίσης στην επόμενη γωνία. Δεν είναι βέβαια η πλέον υποστηρικτική ατμόσφαιρα για αλλαγή, για επενδύσεις, εμπιστοσύνη και ελπίδα.
Από τα διεθνή Μέσα δεν ζητάμε τίποτε άλλο, παρά σεβασμό γι’ αυτό που κάνουμε. Δεν θέλουμε ούτε επευφημίες, αλλά ούτε και συκοφαντίες. Γιατί, ναι, ξαναλέω, αλλάζουμε τα πάντα. Κατ’ αρχήν, διότι ήρθαμε στην εξουσία με μία εντολή: την αλλαγή.
Δεύτερον, γιατί το οφείλουμε στους εαυτούς μας. Ξέρουμε βαθιά μέσα μας, ακόμα κι αν δεν βλέπουμε προς το παρόν πολύ φως στην άκρη του τούνελ, ότι ο λαός μας και η γη μας έχουν τεράστιες δυνατότητες.
Η παράδοσή μας, μάς δίδαξε, από την αρχαιότητα, τι σημαίνει το ταξίδι στην Ιθάκη. Ξέρουμε ότι υπάρχουν πάρα πολλοί κίνδυνοι στην πορεία, Κύκλωπες και σειρήνες, αλλά ξέρουμε ότι θα αποκομίσουμε πολλά και θα γίνουμε καλύτεροι μέσα από αυτό το επίπονο ταξίδι.
Δημιουργούμε μια πολύ πιο υγιή σχέση μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Αλλάζουμε το εκπαιδευτικό μας σύστημα, το σύστημα προνοίας, το σύστημα υγείας και κοινωνικής ασφάλισης, για να είναι πιο αποτελεσματικό και για να δώσουμε προοπτικές στη νεότερη γενιά.
Μακροπρόθεσμα, οι πολιτικές μας είναι σχεδιασμένες, ώστε να θέσουν τα θεμέλια για μια δυναμική οικονομία.
Τώρα, πώς το επιτυγχάνουμε αυτό – και είναι το τελευταίο σημείο. Πέρα από τη δέσμευση, την αποφασιστικότητα και την πολιτική μας βούληση, έχουμε και τις συμπράξεις μας, τις συμμαχίες μας και εντός Ελλάδας.
Πρωταρχική αναγκαιότητα είναι αυτή μιας νέας εθνικής συνεννόησης εντός της χώρας μας. Γιατί η εμπειρία των τελευταίων ετών, οι σκληρές αλήθειες για την κατάστασή μας, δεν επιτρέπουν εξωραϊσμούς, ούτε και μαγικές συνταγές. Απαιτούν σοβαρότητα, υπευθυνότητα, επιμονή και αφοσίωση από όλους μας.
Και αυτό πρέπει να εκφραστεί από όλους, την κοινωνία, τους επιχειρηματίες, τους κοινωνικούς εταίρους, μέχρι βέβαια και τις πολιτικές ηγεσίες των κομμάτων.
Είναι εθνική αναγκαιότητα να αλλάξουμε την Ελλάδα και να δώσουμε το δείγμα της βούλησής μας παντού, ώστε και οι πάντες να το κατανοούν.
Οι εμπειρίες μας και η προσωπική μου εμπειρία, κατά το πρόσφατο έτος, έχει ενισχύσει την πεποίθησή μου, ότι είναι αναγκαία μια βαθύτερη συνεργασία στην Ευρωπαϊκή Ένωση και διεθνώς.
Αντιμετωπίζουμε μια κοινή πρόκληση: να ενισχύσουμε την εμπιστοσύνη μεταξύ μας, να ενισχύσουμε την εμπιστοσύνη σε αυτό που έχουμε ήδη πετύχει. Και είναι πολλά αυτά που έχουμε πετύχει, είτε αφορούν στο ευρώ, είτε στις δημοκρατίες μας, είτε στην κοινωνική συνοχή, είτε στην ειρήνη στην ήπειρό μας.
Πολύ απλά, πρόκληση είναι να αναπτύξουμε περισσότερες συμμαχίες, μεγαλύτερη κατανόηση των αντίστοιχων ή κοινών προβλημάτων μας και πιο βαθιά συνεργασία.
Στις δημοκρατίες μας, στις οικονομίες μας και μεταξύ των λαών μας, χρειαζόμαστε αυτή τη συνεργασία. Το αντίθετο, η ξενοφοβική ρητορική, η εύκολη αναζήτηση του αποδιοπομπαίου τράγου, η εθνικιστική εντροπία, όλα αυτά είναι συνταγές καταστροφής για την Ευρώπη. Αυτή είναι μια πρόκληση, την οποία πρέπει και πιστεύω ότι μπορούμε να χειριστούμε και να ξεπεράσουμε όλοι μαζί.
Επιτρέψτε μου να προσθέσω κάτι ακόμα, σε ό,τι αφορά την Ελλάδα: το διεθνή της ρόλο, που την καθιστά μοναδική στην Ευρώπη και αποδεικνύει έτι περαιτέρω την ανάγκη μας για στενή συνεργασία, αλλά και το εκπληκτικό δυναμικό μας, που πιστεύω ότι, εμείς, στην Ευρώπη, δεν έχουμε συνειδητοποιήσει ακόμα, ούτε καν κατανοήσει.
Ναι, έχουμε υποτιμήσει, ως Ευρωπαίοι, τις δυνατότητές μας.
Τον τελευταίο χρόνο, αυτά που ακούμε ως επί το πλείστον, αναφορικά με την Ελλάδα, αφορούν στην τρομερή χρηματοοικονομική κρίση. Παρά τα προβλήματά μας, όμως, η Ελλάδα είναι και παραμένει ένα σημείο σημαντικής σταθερότητας στην περιοχή, ένα κράτος-προπύργιο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που φέρνει τις αξίες του και τη σταθερότητα σε μια δύσκολη και διαρκώς μεταλλασσόμενη περιοχή.
Είμαστε η χώρα – κλειδί στις ευρωπαϊκές προοπτικές για την ένταξη των Βαλκανίων στην ευρωπαϊκή οικογένεια αξιών. Και αυτό είναι σημαντικό για τη σταθερότητα και την ειρήνη στην περιοχή.
Οι τράπεζες έχουν, για παράδειγμα, επενδύσει πάρα πολύ στα Βαλκάνια και προσφέρουν ανάπτυξη και απασχόληση.
Είμαστε χώρα – κλειδί σε σχέση με την Τουρκία και τη λύση στο Κυπριακό πρόβλημα. Η σχέση μας με την Τουρκία συνοψίζει τις δυνατότητες, καθώς και τις δυσκολίες, σε σχέση με την Τουρκία και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ελλάδα γειτονεύει με τη μεγαλύτερη πόλη της Ευρώπης στον κόσμο, τη μεγαλύτερη πόλη σε πληθυσμό, αλλά και οικονομικώς σημαντική, την πολύ δυναμική Κωνσταντινούπολη.
Ο τουρισμός και το εμπόριο μεταξύ των χωρών μας πραγματικά ανθούν, αλλά αυτό είναι μόνο ένα πολύ μικρό δείγμα των δυνατοτήτων μας.
Γινόμαστε πλέον ένας κόμβος για την Κίνα και τις εξαγωγές της στην ευρωπαϊκή αγορά. Το κύριο λιμάνι μας, ο Πειραιάς, έχει επιλεγεί γι’ αυτό το σκοπό και εμείς, η ναυτιλιακή βιομηχανία και οι Λιμενικές Αρχές, δουλεύουμε συστηματικά για την επίτευξη αυτού του στόχου.
Είμαστε ένας πολύ έντιμος μεσολαβητής στη Μέση Ανατολή και με τους γείτονές μας, αφού οι σχέσεις μας με το Ισραήλ έχουν βελτιωθεί, ενώ διατηρούμε τις ισχυρές παραδοσιακές σχέσεις και τη φιλία που έχουμε με τον αραβικό κόσμο και τους Παλαιστινίους.
Έχουμε αποφασίσει να βοηθήσουμε την ειρήνευση στην περιοχή. Είμαστε μέλη της ομάδας επαφής για τη Λιβύη και αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες για να βρεθεί μια ειρηνική λύση στη σύγκρουση, που ξέρουμε ότι δεν έχει, δεν μπορεί να έχει αποκλειστικά στρατιωτική λύση.
Η Ελλάδα γίνεται πλέον κόμβος για ενεργειακά δίκτυα. Ήδη, από τη Ρωσία, από το Αζερμπαϊτζάν, μέσω της Τουρκίας και, εν δυνάμει, από το Ισραήλ προς την υπόλοιπη Ευρώπη.
Είμαστε επίσης σε προχωρημένο στάδιο για την παροχή σημαντικών επενδύσεων στην αιολική, ηλιακή και γεωθερμική ανανεώσιμη ενέργεια. Γινόμαστε γρήγορα πρωτοπόροι και σε αυτό το πεδίο.
Συνέχεια, όλοι αντιμετωπίζουμε τις εντυπωσιακές αλλαγές που λαμβάνουν χώρα στον αραβικό κόσμο. Ναι, γνωρίζαμε ότι η Δημοκρατία, και το ξέραμε και στην Ελλάδα, δεν ήταν δυτική πατέντα ή αποκλειστικότητα.
Μάλιστα, δεν πρέπει να ξεχνάμε – κι εμείς οι Έλληνες δεν λησμονούμε – την κληρονομιά των Αράβων και μουσουλμάνων λογίων, κατά την ακμή του αραβικού πολιτισμού, από τον 8ο έως το 10ο αιώνα, όταν υπήρχαν μαζικές μεταφράσεις των ελληνικών έργων, από τα ελληνικά στα αραβικά, μέσω μουσουλμάνων λογίων.
Αν δεν υπήρχαν αυτές οι μεταφράσεις, δεν θα είχαμε το Διαφωτισμό, όπως τον γνωρίσαμε στη Δύση. Ο κόσμος πιθανότατα δεν θα γνώριζε τίποτα για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, από τη φιλοσοφία μέχρι την ιατρική.
Πάρα πολλά από τα έργα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας δεν υπάρχουν στην πρωτότυπη ελληνική γλώσσα, υπάρχουν μόνο στην αραβική μετάφραση. Τα λέω όλα αυτά, απλώς για να υπενθυμίσω όλες τις βαθιές ιστορικές και πολιτισμικές σχέσεις και δεσμούς που υπάρχουν στην περιοχή. Και πώς η απελευθέρωση του αραβικού λαού θα σηματοδοτήσει αφύπνιση του παρελθόντος, αλλά και μια έρευνα για τη σύγχρονη ταυτότητα, όπου η Δημοκρατία είναι δική τους, δεν είναι μονοπώλιο της Δύσης.
Η σχέση του αραβικού και του μουσουλμανικού κόσμου με τον Ελληνισμό ταυτίστηκε με τον κολοφώνα του αραβικού πολιτισμού. Και η άνοδος του αραβικού πολιτισμού στις μέρες μας, αναπόφευκτα, θα επανέλθει και θα ταυτιστεί και πάλι με την έννοια της Δημοκρατίας, μέσα από τη σχέση της με την Αθήνα, το λίκνο της Δημοκρατίας.
Και αυτό, δεν είναι μόνο συμβολισμός. Θα ήθελα να παραθέσω ένα απόσπασμα ενός άρθρου του Jeffrey Sacks, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα.
Λέει: «Είναι αλήθεια ότι η Ελλάδα θα πρέπει να περάσει από πολύ σκληρές οικονομικές προσαρμογές για πάρα πολλά χρόνια και ενδεχομένως η εθνική βούληση να παραπαίει, υπάρχουν όμως αρκετά χαρτιά που έχει η χώρα, καλά κρυμμένα στο μανίκι της. Καταρχάς, τα χρέη της Ελλάδας μπορούν να τύχουν καλύτερης διαχείρισης και πολύ πιο εύκολα απ’ ό,τι φαίνεται, γιατί η κρυφή οικονομία της Ελλάδας και της ελίτ, είναι πολύ περισσότερη απ’ ό,τι φαίνεται. Τα χρήματα ήταν εξαφανισμένα χάρη στη μαύρη οικονομία για πάρα πολλά χρόνια, σε κρυφούς τραπεζικούς λογαριασμούς. Αν αυτός ο πλούτος μπορεί τώρα να αντληθεί μέσα από έντιμη δουλειά από τις φορολογικές Αρχές, ο προϋπολογισμός θα γίνει πολύ καλύτερος από όσο φαίνεται σήμερα.
Δεύτερο σημείο και πιο σημαντικό, είναι ο ενισχυόμενος ρόλος της Ελλάδας στην ευρύτερη παγκόσμια οικονομία. Η προσέγγιση της Ελλάδας με την Τουρκία δεν είναι μόνο διπλωματική, αλλά και οικονομική, όλο και περισσότερο. Το διμερές εμπόριο αυξάνεται, όπως και τα περιφερειακά έργα υποδομών.
Η Ελλάδα έχει επίσης συνδεθεί με την Βουλγαρία, τη Βόρεια Αφρική και άλλους γείτονες. Με την αυξανόμενη ζήτηση από τη Μέση Ανατολή, η οικονομική ανάκαμψη θα δώσει πολύ ευχάριστες εκπλήξεις».
Αντιμετωπίζουμε πολλές προκλήσεις. Αναμφίβολα, μία από αυτές αφορά στη Δημοκρατία. Όλοι μας πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τη Δημοκρατία σήμερα, στον καιρό των κοινωνικών μέσων δικτύωσης, και να ορίσουμε το νόημά της σε αυτή την παγκοσμιοποιημένη οικονομία. Αυτό είναι και σημαντικό για τη σχέση της Ευρώπης με τους γείτονές της στον αραβικό και μουσουλμανικό κόσμο.
Ίσως αυτοί δεν μοιάζουν και τόσο εντυπωσιακοί στόχοι, σε σύγκριση με τη χρηματοοικονομική πρόκληση που αντιμετωπίζουμε στην Ελλάδα, αλλά πιστεύω ότι εμείς μπορούμε και θα πετύχουμε. Πρώτον, γιατί το οφείλουμε στους εαυτούς μας, αλλά και γιατί γνωρίζουμε καλά ότι διαθέτουμε δυνατότητες και μπορούμε να τα καταφέρουμε.
Ευχαριστώ πολύ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου